کوچینگ چیست؟ کوچینگ (Coaching) یک گفتگوی آگاهانه و عمیقاً روبه‌جلو است که بین کوچ (مربی) و کوچی (مراجعه‌کننده) با هدف رسیدن کوچی به بهترین حالت خود و دستیابی به نتایج فوق‌العاده در زندگی، کسب‌وکار و یا سازمان انجام می‌گیرد.
کوچینگ فرایندی است برای پر کردن فاصله میان اکنون و جایی که کوچی می‌خواهد قرار بگیرد.
کوچ‌ها درواقع با مراجعه‌کننده خود همراه می‌شوند و کمک می‌کنند تا آن‌ها به آنچه تمایل دارند دست پیدا کنند.
ایجاد وضوح و شفافیت در سوق دادن کوچی به‌سوی اقدام و تسریع در فرآیند و پیشرفت آن از فواید کوچینگ است.
معجزه کوچینگ بر پایهٔ این باور است که انسان‌ها توانمند هستند و سرشار از پتانسیل‌هایی که با آگاهی و انتخاب می‌توانند بهترین خودشان باشند و بهترین سازمانشان، یکی از قدرتمندترین کارهایی که مدیران منابع انسانی می‌توانند در نقش کوچ در سازمان انجام دهند، باور این پتانسیل‌ها و معرفی آن به همه سازمان است تا فضایی فراهم شود که همکارانشان شروع به آموختن کنند تا جایگزین نیاز آموزش‌های درون‌سازمانی شود.
طبق آمار به‌دست‌آمده ۸۰ درصد مسیر موفقیت در رشد فردی مربوط به ذهن است و مابقی به منابع بیرونی ارتباط دارد.
با کوچینگ می‌توانیم کمک کنیم تا همکارانمان موانع ذهنی خود را بشناسند و از آن عبور کنند.
کوچینگ می‌تواند برای اشخاص و سازمان‌ها فواید بسیاری داشته باشد از جمله:
• افزایش درآمد
• تبدیل مدیران سازمان به رهبران تأثیرگذار
• پیشرفت کردن حتی در شرایط سخت
• مدیریت بهتر زمان
• ایجاد تمرکز بر مسائل مهم
• شکوفایی استعداد و ایده پردازی
• استفاده از فناوری
• افزایش احساس مسئولیت و پاسخگویی
• افزایش و بهبود سطح دانش تجاری
• ارتباط مؤثر بین رهبر و کارکنان در جهت پیشبرد اهداف سازمان
در هر سازمانی، مدیریت منابع انسانی وظیفه نظارت، ارتباط، آموزش و برنامه‌ریزی کارکنان آن سازمان را بر عهده دارد و به‌صورت کلی در ایفای نقش نیروی انسانی در قالب یک موتور محرکه بسیار تأثیرگذار است.
در این مقاله به این موضوع پرداخته می‌شود که اگر مدیر منابع انسانی و در کل واحد منابع انسانی یک سازمان از فرآیندهای کوچینگ در رهبری کارکنان آن سازمان استفاده نماید، چه مسیری برای رشد و پیشرفت آن سازمان ایجاد شده و نقشه راه نیروی انسانی آن به کدام سمت‌وسو خواهد رفت.
آیا یک کوچ در مقام مدیر منابع انسانی می‌تواند در بهبود تفکر سازمانی، تولید مؤثر و درنهایت فروش بهینه سازمان مؤثر باشد؟
کوچینگ و توسعه کارکنان:
امروزه نیروی انسانی یا بهتر است بگوییم سرمایه‌های انسانی به‌عنوان فونداسیون اصلی در یک سازمان محسوب می‌شود.
افرادی استخدام می‌شوند، افرادی ارتقا داده می‌شوند و یا از سمتی به سمتی دیگر می‌روند. در هر سازمانی افراد به توسعه و پیشرفت برای رشد حرفه‌ای خود نیاز دارند.
آن‌ها به آموزش به‌عنوان مؤثرترین راه ارتقا دادن مهارت‌هایشان می‌نگرند. همچنین ضعف ارتباطی مؤثر بین مدیران و کارکنان، همیشه باعث ایجاد تنش و کاهش اثربخشی کارکنان می‌شود.
بنابراین باید در جهت بهبود فعالیت این نیروها، مدیری کارکشته، آموزش‌دیده، دلسوز و آشنا به آخرین اخبار و مقررات استخدامی، مسئولیت نظارت بر اعمال نیروی انسانی را بر عهده بگیرد.
این موضوع، همان تعریف عامیانه از اصطلاح مدیریت منابع انسانی می‌باشد.
واحد مدیریت نیروی انسانی یک سازمان درواقع نقش مؤثری در پیشرفت سازمان دارد و وظیفهٔ آن، نظارت بر خط‌مشی‌های گوناگون سازمان و عملکرد نیروی انسانی آن می‌باشد.
اگر بخواهیم به‌طور دقیق‌تر به تعریف مدیریت منابع انسانی بپردازیم، می‌گوییم که این مدیر ناظر، باید بتواند در سازمان و بین نیروها نظم و انضباط را برقرار کند و بر پرداخت حقوق، آموزش کارکنان و فعالیت‌های تجاری سازمان نظارت داشته باشد.
این واحد باید تلاش کند افق‌های زمانی بلندمدت سازمان را به برنامه میان‌مدت و کوتاه‌مدت تبدیل و اجرایی نماید تا به واقعیت تبدیل‌شده و کارایی نیروهایش را افزایش دهد.
زمانی که کارکنان بدانند زیر نظر یک مدیر کارکشته هستند، برای ارتقاء شغلی خود تلاش می‌کنند و سعی می‌کنند کار و وظیفهٔ خود را به‌خوبی انجام دهند و این امر باعث می‌شود که سازمان به‌صورت چشم‌گیری در مسیر پیشرفت حرکت کند و افق‌های رسیدن به اهداف را ترسیم نماید.
حال اگر این مدیر مجرب در مقام یک کوچ منابع انسانی ظاهر گردد این مسیر پیشرفت به‌صورت شفاف‌تری در پیش روی سازمان قرار خواهد گرفت.
کوچ منابع انسانی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا افراد اعم از کارکنان و مدیران در جای مناسب خود قرارگرفته و در مسیر درست گام بردارند.
همچنین در مسیر ارتقاء مهارت‌های تخصصی و رفتاری در کنار افراد خواهد بود تا بارزترین قابلیت‌های خود را در سازمان ظاهر سازند.
بر همین اساس در طول نیم‌قرن گذشته توجه و سرمایه‌گذاری دولت‌ها و سازمان‌ها در فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی بر روی مدیران منابع انسانی به‌طور روزافزون گسترش یافته است.
آموزش همواره به‌عنوان وسیله‌ای مطمئن در جهت بهبود کیفیت، عملکرد و حلال مشکلات در نظر بوده و فقدان آن نیز یکی از مسائل اساسی و حاد هر سازمان را تشکیل می‌دهد.
چرا کوچینگ موردتوجه مدیران منابع انسانی قرار گرفته است؟
یکی از چالش‌هایی که مدیران منابع انسانی با آن روبرو می‌شوند توانمندتر کردن نیروی انسانی در همه سطوح است.
مخصوصاً نیروی انسانی جوان‌تر (نسل Z) که بیشتر تمایل دارد خودش مسیرش را پیدا کند و همچنین همکارانی که در سازمان احساس می‌کنند به نقطه پایان رشد خود رسیده‌اند.
به نظر می‌رسد استفاده از متدهای قدیمی از جنس تغییر پوزیشن، تغییر شرح مسئولیت و ارتقاء افقی مثل گذشته نمی‌تواند نیاز نیروی انسانی را پوشش دهد.
میل به تغییر و پیشرفت، عدم وفاداری به سازمان و تمایل به تغییر آن در کمتر از ۵ سال، استفاده از لحن و نحوه ارتباطی خاص و … از خصوصیات بارز نسل Z بوده و باعث ایجاد چالش‌های جدیدی در کنار سایر چالش‌ها برای سازمان‌ها شده است.
به همین دلیل یکی از بهترین ابزارهایی که در حال حاضر موردتوجه مدیران منابع انسانی قرارگرفته کوچینگ است.
با فرآیند کوچینگ در هنگام جذب نیروی جدید برای سازمان، می‌توان پارامترهای حیاتی یک نفر از قبیل میل به پیشرفت، تاب‌آوری، خلاقیت و همکاری در تیم را سنجید و به‌واسطه آن، نیروی جذب‌شده را در دپارتمان مرتبط با ماهیت درونی و خلق‌وخوی ذاتی آن مستقر نمود.
به‌واسطه همین فرآیند کوچینگ است که پارامترهای ضعیف‌تر شناسایی شده و جهت ارتقاء آن برنامه مدون و لیست نیاز آموزشی پرسنل تهیه می‌گردد.
این لیست‌های مدون و طبقه‌بندی‌شده باعث می‌گردد، روند و مسیر آموزش سازمان مشخص شده و بهترین نتایج در قبال آموزش کسب گردد.
کوچینگ در خدمت رهبران:
کوچینگ منابع انسانی برای مدیران و رهبران نیز می‌تواند مؤثر واقع شود.
پرسنال برندینگ یا ساخت برند شخصی مدیرانی که مایل‌اند روی مهارت‌های رفتاری خود در حوزه کسب‌وکار متمرکز شوند و می‌خواهند تا یک تصویر حرفه‌ای از خود در دنیای کسب‌وکار بسازند، اما در طول این مسیر با چالش‌های زیادی روبرو می‌شوند.
برای مدیریت اثربخش این چالش‌ها، کوچینگ منابع انسانی می‌تواند چاره‌ساز باشد. همچنین مدیران خوب می‌دانند که صرفاً قدرت جایگاه مدیریتی نمی‌تواند کارکنان را به انجام درست کارها وا‌دارد.
بلکه آن‌ها نیز با تقویت مهارت‌های رهبری بر کارکنان خود اثر گذاشته تا کارکنان قلبا دوست داشته باشند امور سازمان را به‌پیش برانند.
کوچینگ یا کوچ منابع انسانی کمک می‌کند تا مدیران چالش‌های مدیریتی خود را با تقویت مهارت‌های رهبری حل نموده و مسیر موفقیت سازمان خود را تسهیل نمایند.
آمارها بیانگر این موضوع هستند که حجم زیادی از چالش‌های مدیران در حوزه ارتباطات با کارکنان بوده است.
این امر نشان می‌دهد که مدیران چقدر باید روی نحوه ارتباطات مؤثر خود با کارکنان دقت نظر داشته باشند.
کوچ منابع انسانی به مدیران کمک می‌کند تا رفتار خود را با کارکنان دقیق‌تر بررسی نموده و با مهم پنداشتن بازخوردهای دریافت شده، مهارت‌های خود را در این زمینه ارتقا بخشند.
گوش دادن سطحی (نوع اول) به درد و دل کارکنان، نبود مهارت‌های ارتباطی، عدم اعتقاد به اینکه کارکنان توانمند بوده و پتانسیل پیشرفت زیادی دارند و استفاده از چارچوب‌های دستوری بالا به پایین ازجمله مشکلات عدیده مدیران می‌باشد.
کوچینگ و افزایش عملکرد سازمان:
افراد با مهارت‌های ارتباطی بالا موفق‌تر در مسیر دستیابی به اهداف سازمان عمل می‌کنند. همچنین در پروژه‌ها نیز احتمال اینکه به‌موقع پروژه را تمام کنند بیشتر است.
چه بسیارند افرادی که با تخصص بالا، به سبب ضعف مهارت‌های ارتباطی از اهداف خود بازمی‌مانند.
مسائل ارتباطی بین کارکنان تأثیر بسزایی روی عملکرد آنان دارد.
به همین دلیل یک کوچ منابع انسانی می‌تواند در کنار کارکنان قرار گیرد تا چالش‌های ارتباطی موجود را به شیوه‌ای اثربخش برطرف نمایند.
بسیاری از کارکنان عملکرد خوبی دارند اما مسیر رشد آن‌ها در سازمان تعیین نشده است.
کوچینگ یا همان کوچ منابع انسانی کمک می‌کند تا بر اساس اهداف فردی و سازمانی و با توجه به نقاط قوت و قابل‌بهبود افراد، مسیر توسعه فردی آن‌ها تعیین گردد.
سازمان‌ها همیشه به دنبال راهی هستند که بهره روی کارکنان را افزایش دهند.
گاهی ارزیابی عملکرد هم انجام می‌شود و برای مثال مشخص می‌شود که کارکنان در چه زمینه‌هایی ضعف یا قوت دارند. اما این مسیر ادامه پیدا نمی‌کند.
کوچینگ منابع انسانی کمک می‌کند تا کارکنان اهداف فردی خود را متناسب با اهداف سازمان طراحی نموده و مسیر توسعه فردی خود را به شیوه‌ای علمی و حرفه‌ای تحت نظر یک کوچ طی نمایند.
این ارزیابی عملکرد به‌صورت ۳۶۰ درجه طراحی می‌گردد و حتی کارکنان نیز می‌توانند با تکمیل پرسشنامه‌های خاص، بازخورد خود را به سازمان منعکس نمایند و سازمان نیز با تحلیل این بازخوردها، می‌تواند فضای مناسبی جهت رشد و پیشرفت کارکنان و درنهایت سازمان ایجاد نماید.
کوچینگ یکی از روش‌های آموزش کارکنان نیز می‌باشد، که همانند دیگر روش‌های آموزشی برای رشد و بالندگی نیروی انسانی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
کوچینگ روشی مؤثر جهت ارتقای یادگیری است که می‌تواند تأثیری مثبت بر سود و زیان سازمان داشته باشد و همچنین می‌تواند مزایای محسوسی را برای افراد و سازمان به ارمغان آورد.
در دهه اخیر فرآیند کوچینگ محبوبیت چشم‌گیری میان رهبران و کارکنان و سازمان‌ها یافته است.
به‌گونه‌ای که سازمان‌ها و کارکنانشان به کوچینگ توجه زیادی مبذول داشته و منابع مادی، معنوی و انسانی زیادی را بر روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنند.
این در حالی است که حداقل بیشتر از نیمی از شرکت‌های برتر و پیشرو در دنیا، کوچینگ را به اشکال مختلف برای کارکنانشان فراهم می‌آورند.
نتیجه:
با بررسی‌های جهانی صورت گرفته و با توجه به فرآیند خاصی که در کوچینگ صورت می‌گیرد، ازجمله اصول و قواعدی که در کواکتیو کوچینگ ذکر شده است، کوچ منابع انسانی یکی از خاص‌ترین جایگاه‌های درون‌سازمانی به شماره رفته و به‌خوبی بیانگر این موضوع خواهد بود که رشد کارکنان، بهبود فرآیندهای رهبری، ایجاد فضای کاری مناسب و توسعه محور، رشد کسب‌وکار در سازمان و ایجاد یک برند قدرتمند، در گرو استفاده بهینه از آن خواهد بود.
نویسنده: جناب آقای مرتضی صدری از دانش پذیران دوره سوم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب‌وکار ویدان
نظر بدهید