روزها فکر من این است همه شب سخنم
که چرا فارغ از احوال دل خویشتنم
از کجا آمده‌ام آمدنم بهر چه بود
به کجا می‌روم آخر ننمایی وطنم
مقدمه
در این مقاله بر آن شدم که درباره خودشناسی و راهکارهای رسیدن به این مهم بنویسم.
در دنیای مدرن امروز به خاطر هیاهوی جامعه و مشغله‌های ذهنی افراد، انسان‌ها با من درونی خود، قطع ارتباط کرده‌اند و در زندگی با مشکلات زیادی مواجه شده‌اند.
بسیاری از افراد با خود بیگانه هستند و از خود شناخت کافی ندارند و همیشه در جواب سؤالاتی مثل:
استعدادهای خود را می‌شناسید؟
ارزش‌های خود را میدانید؟
مهم‌ترین ویژگی شخصیتی خود را چه میدانید؟
باید خیلی تأمل کنند تا شاید به جواب واقعی برسند. درصورتی‌که برای حل خیلی از مشکلات و گره‌های زندگی باید با خود و ارزش‌های خود آشنا شویم.
از زندگی واقعی که برای آن ساخته شده‌ایم لذت ببریم و به درجه خود شکوفایی نبوغ انسانی دست پیدا کنیم.
این شناخت زمان‌بر و نیاز به صرف انرژی دارد ولی متأسفانه اکثر افراد به خاطر اینکه از مواجهه با خود می‌ترسند و خود را دست‌کم می‌گیرند و راهی که دیگران تجویز می‌کنند را استفاده می‌کنند و دنبال راهکارهای سریع هستند. ولی نمی‌دانند که باید خود و سرزمین درونی خود را بشناسند.
خودشناسی
خودشناسی یک سفر است، سفری سخت به اعماق زیرین سرزمین درونی. برای کشف رسالت زندگی خویش و علت آفرینش بر روی این کره خاکی است.
خودشناسی و تأکید بر آشنایی خود از دیرباز توجه فلاسفه و دانشمندان و اساتید فن را به خود جلب کرد و همه آنها تأکیددارند بر خودشناسی و آشتی با خود و دروازه آرامش و موفقیت‌های زندگی با کلید خودشناسی باز می‌شود.
سقراط: خودت را بشناس.
امام علی (ع): هرکس خود را بشناسد خدای خود را شناخته است.
همه ما نیاز به یک شمس تبریزی داریم تا بتوانیم مولانای واقعی خود را به جهان بشناسیم تا تمامیت وجود نهان خود را پیدا کنیم و به خودآگاهی برسیم.
اما در این مسیر افرادی هستند که می‌توانند حکم کاتالیزور و تسهیل گر را داشته باشند، فردی صبور و همدل که در صنعت مدرن به آن کوچ میگویند و به عملش کوچینگ گفته می‌شود.
کوچ و کوچینگ چیست؟
کوچینگ یا مربیگری، یک شکل از رشد و توسعه است. در آن فردی که کوچ یا مربی خوانده می‌شود، با عملکرد اصولی خود سبب بهبود عملکرد و ارتقا کیفیت فردی و حرفه‌ای شخص یا سازمانی که کوچی نامیده می‌شود، می‌گردد.
این ارتقا می‌تواند در رابطه با افزایش انگیزه برای پیشرفت، حرکت از کلافگی و درماندگی به ایستادگی، از شک به اعتماد و از ترس به اطمینان، ایجاد یک کسب‌وکار جدید، تحول در کسب‌وکار فعلی، رسیدن به رهایی و استقلال مالی و…. شد.
امروزه تعداد زیادی از افراد بسیار موفق، سازمان‌ها و شرکت‌های عالی از کوچینگ برای بالا بردن سرعت رشد سازمان خود استفاده می‌نمایند.
کوچینگ زندگی
بعضی افراد فکر می‌کنند کوچینگ زندگی، یک شکل مدرن از مشاوره است.
یا کوچینگ زندگی نوعی درد دل کردن است و نقش سنگ صبور را کوچ بازی میکند و خوب بشنود و در پایان دلداری بدهد تا کوچی یک آرامش به دست بیاورد.
یک چنین ذهنیتی درباره کوچینگ زندگی درست نیست. چون در اصل کوچینگ زندگی فرم موفقی از گفتگو درمانی است.
کوچینگ زندگی به بازآموزی مهارت‌هایی گفته می‌شود که به انسان کمک میکند تا زندگی بهتری را برای خود و اطرافیانش بسازند.
در کوچینگ زندگی، انسان‌ها باید خواست‌های خود را شفاف کنند. تا بتواند با شرایط موجود انتخاب خود را انجام داده و برای رسیدن به آنها اقدام کند.
کوچینگ کمک میکند تا آنچه را که در کار می‌گذرد، شناسایی کنید.
وقتی احساس می‌کنید نمی‌توانند به نتایجی که می‌خواهید برسید یا از زندگی خود ناامید شده‌اید راه‌حل آن کوچینگ است.
یک مربی زندگی می‌تواند به شما کمک کند. تشخیص دهید کجا گیرکرده‌اید و کمک میکند تا مسیر را پیدا کنید.
مربی زندگی کمک میکند تا احساس بهتری از خود و روند زندگی خود داشته باشید.
در این مقاله بر آن شدم تا شما را با مؤلفه‌های خودشناسی آشنا کنم و تأثیر یک مربی را در این زمینه بررسی کنم.
مؤلفه‌های خودشناسی
۱- شناخت بدنی و جسمی
آیا نسبت به بدن و ظاهر خود احساس مثبت و یا منفی دارید؟
کوچ در این موقعیت سعی میکند تا به فرد کمک کند احساسات خود را بشناسد و علت داشتن این احساسات را متوجه شود.
در این مؤلفه کوچ سعی میکند که فرد را با بدن و جسم خود آشناتر کند و کمک به پذیرش نکات مثبت و منفی میکند.
۲- شناخت و توانایی مهارت‌های خود
• شناخت خصوصیات و ویژگی‌های مثبت
• شناخت توانمندی‌ها و استعدادها
• شناخت پیشرفت‌ها و موفقیت‌ها
در این بخش کوچ سعی میکند همچون آینه‌ای ویژگی‌های مثبت را به فرد نشان دهد.
مربی سعی دارد که افراد به کشف نقاط مثبت خود بپردازند و عمیق‌تر به این توانایی‌های خود نگاه کند.
۳- شناخت نقاط ضعف
برخی افراد نقاط ضعف خود را انکار می‌کنند، برخی دیگر خود را سرشار از نقاط ضعف می‌پندارند.
هر دو گروه قادر به شناخت واقعی خود نیستند و از رسیدن به خودآگاهی ناتوان هستند.
کوچ سعی میکند که این افراد را با خود آشتی بدهد و به آنها بفهماند ما باوجود توانایی‌هایی که داریم، برخی مواقع ضعیف عمل می‌کنیم.
۴- شناخت افکار، احساسات، رفتار
ما انسان‌ها همانطور که فکر می‌کنیم، احساس می‌کنیم و همان‌گونه که احساس می‌کنیم، رفتار می‌کنیم.
در این مرحله کوچ با پرسیدن سؤالات باز مثل:
- چه چیزی باعث می‌شود این افکار و رفتار و احساسات به سراغ شما بیاید؟
- شروع این احساسات از چه زمانی بوده است؟
- خودت از این رفتار چه نتیجه‌ای می‌گیری؟
- علت این رفتار چیست؟
- سعی میکند تا کوچی را به فکر وا دارد تا عمیقأ به افکار و رفتار خود فکر کند و ریشه آنها را پیدا کند و اگر نیاز به تغییر دارد همراهشان خواهد بود تا بهترین نتایج را به دست آورد.
۵- شناخت باورها و ارزش‌های خود
باور افکاری است که آنها را پذیرفته و باطن آن را تصدیق میکند.
ارزش‌ها ملاک و معیارهایی هستند که به‌وسیله آن باور، رفتار خود و دیگران و امور بیرونی را ارزیابی میکند.
لایف کوچ کمک میکند تا فرد تمام وجوه خود را ببیند، ارزش‌های خود را ببیند و طبق آنها زندگی کند نه ارزش‌های دیگران، تا از دستاوردهایش احساس شادی و از شکست‌هایش انگیزه شروع دوباره بگیرد.
۶- اهداف و برنامه
- تعیین خواسته‌ها
- اولویت‌بندی
- عینی کردن
- تعهد
کوچ در این مسیر بعد از تعیین ارزش‌های فرد توسط خودش، به هدف‌گذاری درباره اینکه چگونه به این ارزش‌ها خواهد رسید می‌پردازد.
در علم کوچینگ به جای اینکه به فرد گفته شود چه چیزی خوب و بد است و چه چیزی زشت و زیباست.
مربی سعی دارد با پرسشگری‌های هوشمندانه، مراجع را ترغیب به فکر کردن به خود و زندگی خود کند.
کوچینگ همچون آینه است که کمک میکند تا ما غبارهای روی خود را پاک کنیم و خود واقعی را زیباتر و واضح‌تر ببینیم.
کوچینگ مثل یک صدای درونی است که سال‌ها صدایش را خفه کرده بودیم، ولی بعد از مدت‌ها از اعماق وجود فرد شنیده می‌شود.
تأثیرات کوچینگ در زندگی فردی
- انتخاب هدف دقیق‌تر
- انتخاب مسیر درست‌تر برای رسیدن به هدف
- زمینه‌ساز برای رشد و توسعه فردی
- جرئت کردن و مقابله با ترس‌ها و استرس‌ها
- کشف راه‌حل‌های جدید، پرورش تفکر خلاق
- مسئولیت‌پذیری زندگی خود و پاسخگو بودن در برابر کارها
- انگیزه بالا داشتن برای رسیدن به اهداف
- تبلور نبوغ
کوچینگ به جای دادن راهکار به فرد با پرسشگری هوشمندانه و گوش دادن فعال که در ذهن مراجع ایجاد میکند
وی را به سرزمین زیرین و لایه‌های درونی خود دعوت میکند تا با جستجو در آنجا مشکل خود را پیدا کند.
کلید همه درهای قفل‌شده در دستان خود فرد است ولی آنها را گم کرده است
کوچ زندگی کمک میکند تا افراد با خودشناسی عنان زندگی خود را در دست بگیرند و احساس شادکامی و ارزشمند بودن را تجربه کنند.
هر فردی همانطور که در زندگی به یک پزشک، روانشناس، مشاور حقوقی، آرایشگر، مکانیک و…. مخصوص نیاز دارد، برای بالا رفتن سطح رضایتمندی از زندگی خود هم به یک مربی مخصوص احتیاج دارد.
زیرا مربی به شما احساس توانمند بودن می‌دهد و فرد را به این سطح می‌رساند که خودش برای رسیدن به تمام خواسته‌هایش کافی است.
نتیجه‌گیری
بعضی از انسان‌ها وقتی در زندگی دچار مشکل می‌شوند، فکر می‌کنند دنیا به آخر رسیده است و احساس یاس و ناامیدی پیدا می‌کنند.
در این‌گونه موارد انسان باید با خودشناسی و اتکا به نیروی درونی خود برای غلبه بر مشکلات، ذهن خود را تجهیز کرده و بدون ترس و استرس راه خود را برای رسیدن به هدف دنبال کند.
خودشناسی کمک میکند تا کنترل زندگی خود را در دست بگیرید و احساس شادکامی و ارزشمند بودن را به دست آورید.
در این مقاله سعی شد شش مؤلفه خودشناسی را بررسی کنیم و تأثیر کوچ و کوچینگ در محقق شدن این مؤلفه‌ها و آشنایی بیشتر با خود واقعی را بسنجیم.
فرقی نمی‌کند که این افراد چقدر از زندگی خود راضی بودند و فکر می‌کنند موفق هستند، یا در زندگی ناامید بوده و هیچ امیدی به برطرف شدن مشکلات ندارند.
کوچینگ زندگی به شکل کمک میکند تا نیمه پر لیوان را ببینید و ناامیدی و یا احساس موفقیت کامل را کنار گذاشته و با استفاده از داشته‌های خود، زندگی بهتری را تجربه کنید.
البته برای تجربه این حس باید اهداف و آرزوهای خود را در زندگی شخصی مورد بازنگری قرار داده و برای رسیدن به آنها روال جدیدی را در پیش بگیرید.
کوچینگ زندگی راه میان‌بر برای رسیدن به اهداف جدید است.
کوچ کمک میکند تا از ناامیدی به امید برسیم.
انسان با داشتن هدفی بزرگ و کمک گرفتن از داشته‌های خود برای رسیدن به آرزوهای جدید تلاش میکند.
با خودشناسی پاسخ خیلی از مسائل حل‌نشده زندگی خودمان را خواهیم گرفت.
میدانیم چه چیزی خوشایند و چه چیزی ناخوشایند ماست.
مسیر شغلی و آینده کاری لذت‌بخش‌تر در پیش رو خواهیم داشت.
انتخاب‌های مطمئن‌تر خواهیم داشت و تمام مسئولیت نتایج آن انتخاب را خواهیم پذیرفت و هزاران اتفاق خوشایند و لذت‌بخش دیگر.
اگر می‌خواهید زودتر و درست‌تر با کمترین هزینه و اتلاف وقت به این نتایج برسید حتماً با یک کوچ صحبت کنید تا اثرات و فواید این هم‌صحبتی را ببینید.
حتماً این لطف را از خود دریغ نکنید. کوچینگ و کوچ، آجرهای زندگی ما را بر اساس ارزش‌هایمان بالا می‌برند، وقتی ما خانه‌ای با ارزش‌های خود بسازیم.
از سختی و شادی‌ها و درد و رنج‌ها و شکست و پیروزهایش و هر آنچه خوب و بد در این خانه اتفاق بیفتد لذت خواهیم برد، چون ارزش‌های درونی با کشف نبوغ همراه است و در مسیر رضایتمندی ماست و آن موقع کار برایشان تفریح می‌شود و تمام سختی که در مسیر می‌کشیم برایمان لذت‌بخش خواهد بود، زیرا افق‌های روشن آینده را می‌بینیم.
پس برای بهبود زندگی خودتان و تأثیرش در جامعه اطرافتان حتماً از صنعت کوچینگ بهره ببرید.
نویسنده: سرکار خانم رضوان خوانساری از دانش پذیران دوره چهارم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب‌وکار ویدان
نظر بدهید