فضای امروزی کسب‌وکارها بسیاری رقابتی شده است و در هر رشته و در هر موضوعی چند شرکت در کسب‌وکار فعال هستند.
داشتن یک برند تنها به معنای داشتن نام و لوگو نیست. برندهای موفق جایگاهی مشخص و متمایز در ذهن مشتریان دارند که آن‌ها را از سایر رقبا متمایز می‌کند. جایگاه‌یابی برند (Brand Positioning) فرآیندی است که به کمک آن هویت برند را تعریف و تصویری واضح از آن در ذهن مشتریان ایجاد می‌کند.
اما چگونه یک کسب‌وکار می‌تواند یک جایگاه خاص برای برند خود بسازد؟
در دنیای رقابتی امروز ساخت برند قوی و یافتن جایگاهی امن برای آن در ذهن مشتری مستلزم تلاش بسیار است چراکه رقابت، عنصر بسیار مهم و تعیین‌کننده‌ای تلقی می‌شود.
به زبان ساده، جایگاه برند، فرآیند موقعیت‌یابی برند شما در ذهن مشتریان شما است. جایگاه برند به این معناست که مشتریان هنگام فکر کردن به یک دسته خاص از محصولات یا خدمات، برند شما را چگونه درک می‌کنند و چه احساسی نسبت به آن دارند. جایگاه‌یابی برند فرایندی است که به کمک آن، یک کسب‌وکار می‌تواند هویت منحصربهفرد خود را در ذهن مشتریان تثبیت کند. این فرایند مشخص می‌کند که برند شما چه ارزشی ارائه می‌دهد، چگونه از رقبا متمایز می‌شود و چه تأثیری بر ذهن و تصمیم‌گیری مخاطبان می‌گذارد.
یک جایگاه‌یابی قوی باعث می‌شود که برند شما نه‌تنها در میان رقبا برجسته شود، بلکه به اولین انتخاب مشتریان در هنگام نیاز به محصولات یا خدمات مرتبط تبدیل شود. برای مثال، وقتی افراد به نوشیدنی‌های انرژی‌زا فکر می‌کنند، برخی برندها بلافاصله به ذهن آن‌ها خطور می‌کنند. این همان تأثیر جایگاه‌یابی برند است.
ایجاد یک جایگاه قدرتمند نیازمند ترکیبی از استراتژی‌های بازاریابی، تبلیغات مؤثر، ارتباط مستمر با مشتریان و ارائه یک ارزش منحصربهفرد است. اگر برند بتواند این جایگاه را به‌درستی بسازد و حفظ کند، نه‌تنها اعتماد و وفاداری مشتریان را به دست می‌آورد، بلکه ارزش برند در بازار نیز افزایش پیدا می‌کند.
- ایجاد تمایز در بازار: برند شما را از سایر رقبا متمایز کرده و دلیل انتخاب شما را برای مشتریان مشخص می‌کند.
- افزایش اعتماد مشتریان: مشتریان به برندهایی که جایگاه مشخص و شفاف دارند، بیشتر اعتماد می‌کنند.
- ایجاد ارتباط عاطفی با مشتریان: جایگاه‌یابی مؤثر باعث ایجاد حس وفاداری و اعتماد در مشتریان می‌شود.
- تسهیل فرآیند بازاریابی و فروش: زمانی که برند شما در ذهن مشتریان جایگاه مشخصی داشته باشد، تصمیم‌گیری برای خرید سریع‌تر و راحت‌تر انجام می‌شود.
- ایجاد ارزش بلندمدت: برندهایی که جایگاه قوی دارند، می‌توانند ارزش بیشتری را در طول زمان حفظ کنند و مشتریان وفادار بیشتری جذب نمایند.
فرآیند جایگاه‌سازی برند بر اساس مجموعه‌ای از اصول اساسی اجرا می‌شود که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
اولین و مهم‌ترین اصل جایگاه‌یابی برند، شناخت کامل مخاطبان هدف است. برند باید بداند که مشتریان بالقوه چه نیازها، خواسته‌ها و انتظاراتی دارند. برای این کار، باید داده‌های بازار را تحلیل کرد، پرسوناهای مشتری را تعریف کرد و درک عمیقی از رفتار مصرف‌کنندگان به دست آورد.
سوال کلیدی: مشتریان ایده‌آل برند چه کسانی هستند و چه چیزی برای آن‌ها ارزشمند است؟
برند باید بتواند خود را از سایر رقبا متمایز کند و دلیل انتخابش را برای مشتریان واضح سازد. این تمایز می‌تواند بر اساس کیفیت، قیمت، نوآوری، تجربه مشتری، داستان برند، ارزش‌های سازمانی یا حتی شیوه ارتباط با مشتریان ایجاد شود.
سوال کلیدی: چه چیزی برند شما را متفاوت و متمایز می‌کند؟ چرا مشتریان باید شما را به رقبا ترجیح دهند؟
یک برند باید به روشنی مشخص کند که چه ارزشی به مشتریان ارائه می‌دهد و چگونه زندگی آن‌ها را بهتر می‌کند. ارزش پیشنهادی، ستون اصلی جایگاه‌یابی برند است و باید در تمامی پیام‌های بازاریابی و ارتباطات برند منعکس شود.
سوال کلیدی: برند شما چه مشکلی از مشتریان را حل می‌کند و چه مزیتی برای آن‌ها به همراه دارد؟
یک جایگاه‌یابی موفق نیازمند ارتباط مداوم و سازگار با مشتریان است. پیام‌ها، تبلیغات، بسته‌بندی، خدمات مشتریان و هر نقطه تعامل برند با مخاطب باید هماهنگ و یکپارچه باشد تا هویت برند را تقویت کند.
سوال کلیدی: آیا پیام‌های برند در تمام کانال‌های ارتباطی یکپارچه و هماهنگ است؟
مشتریان باید هنگام شنیدن نام برند، تصویر واضح و مشخصی از آن در ذهن داشته باشند. این تصویر می‌تواند با استفاده از طراحی بصری متمایز، داستان‌سرایی برند، تبلیغات هدفمند و تجربه کاربری فوق‌العاده ساخته شود.
سوال کلیدی: وقتی مشتری به برند شما فکر می‌کند، چه تصویری در ذهنش شکل می‌گیرد؟
جایگاه‌یابی برند یک فرآیند یک‌باره نیست، بلکه باید به طور مداوم ارزیابی و بهینه‌سازی شود. بازارها، نیازهای مشتریان و رقبا دائماً در حال تغییر هستند، بنابراین برندها باید انعطاف‌پذیر باشند و جایگاه خود را با توجه به شرایط جدید به‌روز کنند.
سوال کلیدی: آیا جایگاه برند شما همچنان مرتبط و تأثیرگذار است؟ چه تغییراتی برای بهبود آن لازم است؟
برندهایی که بتوانند با مخاطبان خود ارتباط عاطفی برقرار کنند، ماندگارتر خواهند بود. این ارتباط می‌تواند از طریق داستان برند، ارزش‌های مشترک، تجربه مشتریان و تعاملات صمیمانه ایجاد شود.
سوال کلیدی: آیا برند شما فقط یک محصول یا خدمت ارائه می‌دهد، یا احساسات و ارزش‌های عمیق‌تری را نیز منتقل می‌کند؟
برندهایی که نسبت به تغییرات بازار، نیازهای جدید مشتریان و پیشرفت‌های فناوری بی‌توجه باشند، ممکن است جایگاه خود را از دست بدهند. یک برند موفق باید همواره روندهای جدید را زیر نظر داشته و از فرصت‌های نوآوری بهره ببرد.
سوال کلیدی: آیا برند شما با تغییرات جدید در بازار و رفتار مصرف‌کنندگان سازگار است؟
برای ایجاد یک استراتژی موقعیت، ابتدا باید پیشنهاد منحصربهفرد برند خود را شناسایی کنید و مشخص کنید چه چیزی شمارا در رقابت متمایز می‌کند.
7 مرحله اصلی برای روشن کردن جایگاه شما در بازار وجود دارد:
• مشخص کنید که برند شما در حال حاضر در چه جایگاهی قرار دارد.
• رقبای مستقیم خود را شناسایی کنید.
• بفهمید که چگونه هر رقیب جایگاه برند خود را تثبیت کرده است.
• موقعیت خود را با رقبای خود مقایسه کنید تا منحصربهفرد بودن خود را ثابت کنید.
• ایده موقعیت‌یابی جداگانه و مبتنی بر ارزش را توسعه دهید.
• یک بیانیه موقعیت برند ایجاد کنید.
• اثربخشی بیانیه جایگاه برند خود را آزمایش کنید.
بیانیه جایگاه برند، یک یا دو جمله است که ارزش منحصربهفرد برند شمارا در مقایسه با رقبای اصلی به مشتریان شما منتقل می‌کند.
بیانیه موقعیت برند ابزاری استراتژیک است که در بازاریابی استفاده می‌شود.
و مزایای متمایز یک شرکت یا محصول را به یک نوع خاص از مشتری، نسبت به مارک‌های رقیب ارائه می‌دهد.
اگرچه این بیانیه مستقیماً در پیام‌های تبلیغاتی گنجانده نشده است، اما پایه و اساس تبلیغات متمرکز را فراهم می‌کند.
بیانیه موقعیت برند به تجارت شما کمک می‌کند خود را از سایر رقبا جدا کنید.
با استفاده از تم موقعیت‌یابی کاربر، شما تأکید می‌کنید که در جذب یک نوع مشتری خاص تخصص دارید.
بنابراین، گفته‌های شما بیشتر از اینکه بر مزایای محصول تأکید کند، بیشتر مربوط به مخاطب است.
موقعیت منفعت به معنی یک فاکتور جذاب در پیشنهاد شما در موقعیت شما است.
موقعیت‌یابی رقابتی، یک استراتژی تهاجمی است که در آن شما به‌وضوح بر آنچه بیشتر و بهتر از رقبا ارائه می‌دهید، اشاره می‌کنید.
چهارعنصر اساسی برای ایجاد بیانیه جایگاه برند وجود دارد:
مشتری هدف: خلاصه‌ای از توصیف نگرش و دموگرافیک گروه هدف مشتریانی که برند شما سعی در جلب و جذب آن‌ها دارد، چیست؟
تعریف بازار: نام تجاری شما در چه رده‌ای رقابت می‌کند و نام تجاری شما در چه زمینه‌ای با مشتریان شما ارتباط دارد؟
وعده برند: جذاب‌ترین (احساسی / منطقی) سود برای مشتریان هدف شما که برند شما می‌تواند در مقایسه با رقبا داشته باشد، چیست؟
دلیل باور: مهم‌ترین مدرکی که برند شما از قول برند خود ارائه می‌دهد، چیست؟
پس از پاسخ متفکرانه به این چهار سؤال، می‌توانید بیانیه موقعیت برند خود را بنویسید.
برای ایجاد جایگاه برند در ذهن مشتری، باید از درون کسب‌وکار خود شروع کنید.
هر عضوی از سازمان شما که با مشتری سروکار دارد، باید بیانگر کامل جایگاه شما باشد.
و ازآنجاکه همه به‌نوعی با مشتری سروکار دارند، همه باید بهترین بیانگر موقعیت شما باشند.
اکنون قسمت سخت ماجرا پیش می‌آید: هر آنچه نماینده برند شما باید بیانگر آن باشد را بر روی دیوار قرار دهید.
تمام مناطق ارتباطی برند خود و همه نقاط تعامل با مشتری را ذکر کنید.
با یک نگاه انتقادی، درعین‌حال شهودی، بپرسید:
• چگونه می‌توانم جایگاه دلخواه برند خود را ایجاد کنم؟
• آیا هر نقطه ارتباطی مانند موقعیت برندی است که می‌خواهم مشتریانم درک کنند، به نظر می‌رسد و احساس می‌شود؟
بسیاری از بازاریابان وضوح و اعتقاد راسخ برای سخنان خود ندارند. مطمئناً شما به‌طور پیش‌فرض در وضعیت موجود هستید.
تمام‌کارهایی که انجام می‌دهید را به بیان جایگاه موردنظر تبدیل کرده و می‌توانید چیز خاصی ایجاد کنید.
این کار مستلزم شجاعت است. ایجاد جایگاه فعال برند در ذهن مشتری، به این معنی است که شما باید برای چیزی بایستید.
فقط در این صورت است که واقعاً می‌توانید جایگاه دلخواه خود را در ذهن مشتری خود داشته باشید.
نکات مهم:
• جایگاه برند شما لازم نیست یک خصلت عجیب باشد، یک تجربه کاربری خوب، کیفیت و کارایی قابل‌اطمینان برای مصرف‌کننده و ارائه خدمات درخور شان مشتری می‌تواند به شما جایگاه برند خوبی بدهد.
• موقعیت برند لزوماً شمارا بدتر یا بهتر جلوه نمی‌دهد، بلکه شمارا از بقیه رقبا متمایز می‌کند. پس فکر نکنید جایگاه برند لوکس از موقعیت برند اقتصادی بهتر است، تنها به پیدا کردن جایگاه خاص خود و زمین بازی خود فکر کنید. • جایگاه برند می‌تواند به‌صورت ترکیبی ساخته شود و ناشی از تجربه، استعدادها، کیفیت و دیگر چیزها باشد (لزومی ندارد موقعیت برند تنها از یک فاکتور نتیجه شود)
دوره تسلط بر بازاریابی برای همین منظور طراحی‌شده است که این تخصص و هنر را به مدیران و کارکنان یک سازمان یا کسب‌وکار انتقال دهد.
تمام حقوق مادی و معنوی برای ویدان محفوظ می‌باشد
