ما برای راه اندازی یک کسب و کار موفق که بتواند در مسیر رشد و توسعه قرار گیرد و به یک برند معروف و محبوب تبدیل شود و در بحران های اقتصادی و نوسانات مالی دچار رکود نشود به یک نقشه راه مشخص نیاز داریم به این نقشه راه بیزینس مدل می گویند که نخستین بار توسط الکساندراسترووالدر معرفی شده است.
در این مقاله سعی شده که مخاطب با مطالعه آن و پاسخگویی به سوالات در بخش های مختلف بتواند بیزینس مدل کسب و کار خود را طراحی و در آمد خود در را چند برابر کند
بیزینس مدل یک طرح ساده، تصویری و در عین حال قدرتمند است که نشان می دهد یک کسب و کار چطور محصولاتش را تولید می کند و به دست مشتری می رساند و کسب در آمد می کند این مدل از 9 بخش سازنده تشکیل شده که نشان می دهد عوامل اصلی یک کسب و کار چگونه با هم منطبق می شوند
این نکته باید مورد توجه قرار گیرد، چون خدمات و اهداف شرکتهای مختلف متفاوت هستند نمی توان از یک بیزینس مدل برای تمام کسب کارها استفاده و کپی برداری کنیم فقط باید از چهارچوب کلی آن استفاده و یک بوم کسب وکار مختص به آن کسب و کار را طراحی کرد.
از دلایل مهم داشتن بیزینس مدل در کسب و کار می توان به موارد زیر اشاره کرد
- ساختن کسب و کار : همانطور که برای ساخت یک ساختمان نیاز به یک نقشه داریم برای ساختن یک بیزینس نیز ما به یک نقشه راه بنام بیزینس مدل نیاز داریم در واقع بهترین ابزار برای ساختن یک کسب و کار می باشد - جذب سرمایه گذاری : با طراحی بیزینس مدل کسب و کار و نشان دادن آن به سرمایه گذار این امکان را به او می دهیم که ایده کسب و کار ما را بررسی و میزان بازدهی آن را روی یک کاغذ ببیند - متمرکز بودن آن یعنی تمرکز بیشتر روی تمام عناصر محرک کسب و کارمان - انعطاف پذیری و شفاف بودن مسیر موفقیت و افزایش سود اوری از مهم ترین دلایل دیگر نیاز کسب و کار ها به چنین مدلی است
در این بخش به معرفی اجزای بیزینس مدل می پردازیم
بخش بندی مشتریان :
اولین و مهم ترین ستون یک کسب و کار برای ادامه حیات بخش بندی مشتریان است در این بخش مشتریان خود را بر اساس ویژگیهایی نظیر سن، جنس، تحصیلات، شغل، در امد،منطقه جغرافیایی و …. شناسایی و در مرحله بعد هدف گذاری یعنی آن دسته از مشتریانی که برای ما ارزش بیشتری قائل می شوند و از کارکردن با آنها لذت می بریم و سود بیشتری به ما می رسانند انتخاب می کنیم و آخرین مرحله هم جایگاه سازی میکنیم یعنی اینکه چه جایگاهی در مغز مخاطب یا بازار هدف خود میخواهیم داشته باشیم را مشخص میکنیم.
در واقع اینجا از قانون پارتو (20/80) استفاده می کنیم که به ما می گوید 80% درآمدمان از 20% مشتریان بدست می آید.
در این بخش، پاسخ این سوالات باید مشخص شود _ مهم ترین مشتریان محصولات و خدمات ما چه افرادی هستند ؟ _ چطور مشتریان خود را اولویت بندی می کنید؟ _ مشتریان چه ویژگیها ، نیازها و علایقی دارند؟
کالا یا خدمات شما چه ارزشی برای مشتری فراهم می کند یک ارزش پیشنهادی خوب و جذاب می تواند کسب و کارتان را متحول کند یعنی اینکه قدرت، جذابیت، جریان درآمدی و ارتباطات شما را رشد و موفقیت شما را تضمین کند.
مواردی مانند راحتی ،طراحی، کیفیت ، برند ، کاهش هزینه ، کاهش ریسک و قیمت را میتوانید در ارزش پیشنهادی که به مشتریان خود ارائه می‌دهید، لحاظ کنید
سوالاتی که در این بخش باید پاسخ داده شود
محصولات و خدماتی که به مشتریان ارائه می دهید چیست ؟ چه ویژگیها و مزایایی دارند؟ _ چرا باید مشتریان اطمینان کنند و محصولات مارا بخرند ؟ _ چه سود و آسایشی برای مشتریان ایجاد می کند؟
برای فروش محصولات و نحوه ارائه خدمات چطور با مشتریان ارتباط برقرار می کنیم ما باید در هر یک از مراحل آگاهی ،ارزیابی، خرید ، تحویل و خدمات پس از فروش با مشتریان خود چند کانال ارتباطی داشته‌باشیم.
سوالاتی که در این بخش باید به آن پاسخ دهیم
- چطور مشتری از محصول و ارزش پیشنهادی ما باخبر میشود؟ - ارزیابی محصول توسط مشتری چگونه انجام می شود؟ - مشتری چطور خرید را انجام خواهد داد؟ - محصول چگونه به دست مشتری خواهد رسید و چطورمی تواند به راه های پیشنهادی ما اعتماد کند ؟ - خدمات پس از فروش ما چگونه خواهد بود ؟
چند نمونه از کانال ارتباطی : فروشگاه – وبسایت – شبکه پیام رسان مانندپیامک –تلگرام
ما باید استراتژی هایی در کسب و کار خود داشته باشیم که در پی آن رضایت مشتریان به گونه ای جلب شود که برای خرید از ما لحظه شماری کنند وبارها بارها خرید انجام دهند و از طرفداران محصول یا برند ما شوند و ما را به دیگران معرفی کنند
اهداف تعامل با مشتری، جذب و حفظ مشتری می باشد شما می توانید به صورت الکترونیکی .حضوری . تلفنی . با مشتری خود تعامل داشته باشید
مهم ترین سوالات این بخش:
_ چطور با مشتری ارتباط داشته باشیم ؟
_ چطور مشتری را مجاب به خرید کنیم ؟
_ روشهای پاسخگویی به مشتری چگونه است ؟
_آیا روی حفظ و جذب مشتری جدید تمرکز دارید؟
چند نمونه از تعامل با مشتریان . برگزاری جشنواره . پشتیبانی 24 ساعته . باشگاه مشتریان. تخفیف
کسب و کار شما چطور از طریق فروش محصولات یا خدمات پس از فروش کسب درآمد می کند در واقع چطور قصد دارید از ارزش پیشنهادی خود درآمد بدست آورید اگر درآمدی نداشته باشید زنده نمی مانید
دو مدل جریان درآمد :
_ مستقیم: مانندفروش محصولات دریافت هزینه
_ غیر مستقیم :مانندخدمات مستمر و سرویس دوره ای
سوالات این بخش :
_ چگونه کالا یا خدمات خود را قیمت گذاری می کنید ؟
_ از چه طریقی ارزش پیشنهادی ما می تواند درآمدزایی کند و میزان آن چقدر است ؟
_ روش کسب درآمدتان چیست ؟
_روش قیمت گذاریتان چگونه است؟
در این بخش به وظایف و فعالیتهای مهمی اشاره میکنیم که خودمان آنها را انجام نمی دهیم در واقع به معرفی افراد ،نهادها و مجموعه هایی که ما را در رسیدن به اهدافمان کمک می کنند می پردازیم.
سوالات این بخش که باید پاسخ دهیم :
_ تامین کنندگان کلیدی شما چه کسانی هستند ؟
_ کدام یک از منابع کلیدی از طریق شرکا بدست می آیند ؟
_ کدام یک از شرکای کلیدی فعالیتهای کلیدی را بهتر از شما انجام می دهند ؟
این بخش مهم ترین دارایی های استراتژیک ما را توصیف می کند در واقع همه منابعی که برای موفقیت بیزینس مدل به آنها نیاز داریم را باید بنویسیم که شامل 4 منبع: منابع انسانی _ منابع فیزیکی _ منابع مالی _ منابع معنوی.
سوالات این بخش:
_ منابع کلیدی کدامند ؟
_ برنامه ای برای حفظ آنها داریم ؟
_آیا منبعی را می تواند برون سپاری کنید؟
مهم ترین کارهای استراتژیکی که باید انجام دهید تا کسب کارتان به اهداف خود برس . ما در این بخش فعالیتهای غیر ضروری را به حداقل رسانده و روی فعالیتهای ضروری متمرکز می شویم
فعالیتهای کلیدی در سه بخش خلاصه می شود :
قبل از فروش : مانند بازاریابی طراحی
حین فروش : مانند تبلیغات تغذیه اطلاعات
بعد از فروش : مانند بخش رضایت مشتریان وپشتیبانی
سوالات این بخش:
ـ برای شناسایی مشتریان چه فعالیتهایی انجام می دهید ؟
- برای تولید محصول چه فعالیتهایی انجام می دهید ؟
-برای حفظ و تعامل با مشتری چه فعالیتهایی را انجام می دهیم ؟
-با توجه به ارزش پیشنهادی چه فعالیتهایی برای کسب و کارتان ضروری است؟
هزینه ها بخش مهمی از هر کسب و کار را شامل می شوند و مدیریت هزینه ها نیاز به ساختار مشخص دارد و باید به این سوالات پاسخ دهید
_ هزینه های ثابت کدامند ؟
_ هزینه های متغیر کدامند؟
_ گران ترین منابع و فعالیتهای کلیدی کدامند ؟
_ آیا از سود حاصل از فروش محصولات هزینه ها تامین میشود یا نیاز به منابع دیگری داریم
سخن پایانی
با توجه به مطالب ارائه شده امیدوارم به اهمیت موضوع پی برده باشد بیزینس مدل علاوه بر اینکه موجب پیشرفت توسعه درآمدزایی بیشتر می شود بلکه در بحران های اقتصادی باعث می شود دچار رکود نشویم .
چه بزرگترین شرکت جهان را داشته باشید چه یک شرکت با یک کارمند، بیزینس مدل رامیتوانید در یک صفحه کاغذ برای خود ترسیم کنید و از مزایای آن بهره مند شوید.
بیزینس مدل مسیر را برای صاحبین کسب و کار ها روشن می کند و باعث میشود آن ها با سرعت بیشتری به اهدافشان برسند اگر صاحب کسب و کار هستید داشتن یک بیزینس مدل با الگوی ارائه شده برای شما یک ضرورت می باشد و درآمد چند برابری را برای شما به ارمغان می آورد.
تمام حقوق مادی و معنوی برای ویدان محفوظ می‌باشد
