راهنمای انتخاب موضوع سخنرانی موفق در 2 مرحله

اگر هنوز نمی دانید که چگونه بتوانیم یک موضوع سخنرانی را برای خودتان تهیه کنید و آشنایی با مراحل اجرای سخنرانی ندارید حتما تا آخر این مطلب با ما باشید.

مرحله اول:

"تهیه لیست موضوع سخنرانی"

اولین قدم برای انتخاب موضوع برای یک سخنرانی موفق، داشتن لیست طولانی از موضوعات است.

به این دلیل می‌گویم لیست طولانی که شما بتوانید از بین 100 موضوع، یک موضوع را به‌راحتی انتخاب کنید.

موضوعی که بتوانید مخاطب را به خودش جذب کند. برای تهیه لیست موضوعات شما باید از ایده صندوق موضوعات استفاده کنید.

ایده صندوق موضوعات بسیار ساده است، اما نیازمند هوش و ذکاوت شماست. شما باید برای یک ماه، به مخاطبان خود فکر کنید و به سؤالات زیر پاسخ‌های کلی بدهید:

1. مخاطب من چه مشکلاتی دارد؟ 2. مخاطب من از چه چیزی ترس دارد؟ 3. رؤیای مخاطب من چیست؟ 4. مخاطب من برای رسیدن به هدفش چه موانعی دارد؟ 5. چه سؤال‌هایی برای مخاطب من بیشتر به وجود می‌آید؟

شما باید به مدت یک ماه فقط به این 5 سؤال فکر کنید و به آن‌ها پاسخ دهید.

اما پاسخ‌های شما نباید مفصل باشد، بلکه باید کلی‌گویی کنید، سپس یک برگه کاغذ را به قطعات کوچک برش بزنید، و روی هر قطعه کاغذ، پاسخ‌هایی که به آن رسیده‌اید را یادداشت کنید. مثلاً:

1. مشکلات مخاطب: زودرنج بودن، اعتیاد، نداشتن مهارت ...

2. ترس‌های مخاطب: ترس از سخنرانی، ترس از فرار فرزند از خانه، ترس از بی‌پولی ...

3. رؤیای مخاطب: ثروت، داشتن چهره زیبا، داشتن صدای زیبا، موفقیت در کنکور ...

4. موانع مخاطب: جنسیت، میزان درآمد، محیط، باورهای غلط ...

5. سؤالات رایج مخاطب: تعریف مفاهیم پایه، نحوه انجام تمرین، نمونه مثال، منابع مطالعاتی ...

با این نکات همچنین مهارت سخنرانی شما بالاتر خواهد رفت. این‌ها نمونه‌هایی بود که ذکر کردم تا بهتر متوجه شوید که روی برگه‌ها قرار است چه چیزی یادداشت کنید، هر کدام از پاسخ‌ها را باید روی یک برگه کاغذ کوچک یادداشت کنید، سپس یک صندوق یا قلک تهیه کنید، و در طول یک ماه، پاسخ‌هایی که به ذهنتان می‌رسد را روی کاغذ بنویسید و داخل صندوق جمع کنید.

بعد از یک ماه خواهید دید که بیشتر از 200 موضوع سخنرانی جمع‌آوری کرده‌اید.

آنچه باعث جذابیت این ترفند می‌شود، این است که موضوعاتی که شما به دست آوردید، دقیقاً همان چیزی است که مخاطب دنبال آن است، پس خیالتان راحت خواهد بود از این بابت که مطالب سخنرانی شما، در ذهن مخاطبانتان ارزشمند تلقی خواهد شد.

برای صحبت در مورد موضوعی که مخاطب شما به آن اهمیت می‌دهد یا به آن نیاز دارد، باید یک تحلیل سریع از مخاطبان خود داشته باشید.

چندین روش برای انجام این کار وجود دارد، ازجمله:

• در صورت امکان، سخنرانان دیگری و موضوعات آن‌ها را پیدا کنید (اگر آن‌ها بسیار فنی هستند، به شما ایده‌ای از نوع مخاطب می‌دهد) • به شبکه‌های اجتماعی نگاه کنید و نظرات را بخوانید. • با میزبان سخنرانی تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری در مورد مخاطبان که معمولاً شرکت می‌کنند بپرسید.

چند ویژگی در مخاطب وجود دارد که ممکن است موضوع سخنرانی شما را تعیین کند، ازجمله:

• میانگین سن • جنسیت • پیشینه قومی • انواع شغل

اما این تمام ماجرا نیست، ما تازه یک لیست موضوع جمع‌آوری کرده‌ایم، برای رسیدن به یک موضوع ایده‌آل، باید این لیست موضوعات را تقسیم‌بندی کنیم.

مرحله دوم

"گزینش موضوع سخنرانی"

موضوعاتی که تا اکنون جمع‌آوری کرده‌اید اساساً به 8 دسته تقسیم می‌شود. تنها دسته شماره 1 است که یک موضوع ایده‌آل برای سخنرانی کردن است.

در ادامه این 8 قسمت را با هم می‌آموزیم.

چرا 8 قسمت؟

به‌طورکلی، یک سخنرانی زمانی موفق خواهد بود که موضوع آن 3 رکن را داشته باشد:

1. برای مخاطب جذاب و موردنیاز باشد. 2. برای بیان آن باید اشتیاق داشته باشید. 3. نسبت به آن باید دانش کافی داشته باشید.

این 3 مورد با یکدیگر نیز همپوشانی دارند، مثلاً برخی موضوعات هم برای شما جذاب است و هم برای مخاطب.

یا برخی موضوعات هم برای شما جذاب است و هم شما نسبت به آن علم دارید.

با توجه به همپوشانی موضوعات، 8 دسته حاصل می‌شود که ما باید موضوعات خود را در این 8 دسته قرار دهیم.

دانش چرا مهم است؟ مخاطبان شما باید شما را به‌عنوان یک سخنران معتبر بشناسند و آگاهی شما از موضوع راهی آسان برای انجام این کار است.

اینکه شما مسئله را به‌خوبی درک کرده باشید، کمک می‌کند بخش‌های دشوار موضوع را خیلی خوب توضیح دهید به‌نحوی‌که مخاطب کاملاً متوجه شود و مطالب را فهم کند.

همچنین درک موضوع، در جلسه پرسش و پاسخ به شما اعتمادبه‌نفس بیشتری می‌دهد.

علاقه چرا مهم است؟ اشتیاق شما به موضوع بر تمام زمینه‌های سخنرانی شما تأثیر می‌گذارد، ازجمله زبان بدن ، تماس چشمی و سطح انرژی.

اگر به موضوع علاقه دارید، بهتر با مخاطبان مرتبط خواهید شد و به‌طورکلی سخنرانی جذاب‌تری خواهید داشت .

تنها در صورتی می‌توانید به‌خوبی از زبان بدن استفاده کنید که به مطالبی که بیان می‌کنید علاقه داشته باشید.

نیازی به توضیح نیست که خود ما گاهی متوجه می‌شویم که یک سخنران در هنگام سخنرانی، آیا با اشتیاق صحبت می‌کند یا نه؟

این مسئله را ما از روی زبان بدن و میزان انرژی که سخنران اختصاص می‌‌دهد متوجه می‌شویم.

علاقه مخاطب چرا مهم است؟

اگر مخاطب نداند که چگونه می‌تواند چیز مفیدی را از موضوع شما بیاموزد، در طول سخنرانی به‌خوبی به مطالب شما گوش نخواهد داد و این یعنی شما برای خودتان سخنرانی می‌کنید!

به یاد داشته باشید که موضوع سخنرانی شما باید برای مخاطب ارزش داشته باشد.

حال بپردازیم به این 8 دسته.

دسته 1: موضوع سخنرانی عالی

این دسته مخصوص موضوعاتی است که 3 ویژگی را در خود دارد:

4. موضوع برای مخاطب جذاب است.

5. موضوع موردعلاقه شماست.

6. شما نسبت به موضوع دانش دارید.

این ترکیب عالی است و یک سخنران خوب همیشه موضوعات سخنرانی را از این بخش استخراج می‌کند. دانش شما از موضوع اطمینان شما را تضمین می‌کند.

از صحبت کردن در مورد موضوع لذت می‌برید، بنابراین در مورد آن اشتیاق خواهید داشت. علاوه بر این، شما یک مخاطب مشتاق دارید.

درنهایت هنگامی‌که در مورد موضوعات این بخش صحبت می‌کنیم، شانس زیادی برای ارائه یک سخنرانی به‌یادماندنی و جذاب خواهید داشت.

دسته 2: موضوعات خوب اما فاقد اشتیاق

بخش موضوع: شما موضوع را به‌خوبی درک می‌کنید و نسبت به آن دانش و آگاهی کافی دارید و مخاطبان شما آن را جالب می‌دانند، بااین‌حال شما برای موضوع اشتیاق ندارید.

سخنرانی‌های این بخش فاقد شور و شوق هستند و ممکن است با صدایی یکنواخت و با زبان بدن ضعیف ارائه شوند.

نمونه‌ای از یک موضوع در این بخش

وقتی حجم وسیعی از تحقیقات را به پایان می‌رسانید، مثلاً در پایان دوره دکتری، معمولاً باید نتایج را به مخاطبان ارائه دهید.

مخاطبان معمولاً روی موضوع شما سرمایه‌گذاری می‌کنند و علاقه‌مند به شنیدن آنچه شما برای گفتن هستید، هستند.

شما همچنین چیزهای زیادی در مورد موضوع می‌دانید زیرا سال‌ها در مورد آن تحقیق کرده‌اید. اما آیا لزوماً علاقه‌ای به آن موضوع دارید؟؟؟

دسته 3: موضوعات جالبی که درباره آن‌ها چیزی نمی‌دانید

این موضوعی است که هم برای شما و هم مخاطبانتان جالب است، اما دانش شما برای آن موضوع کم است. ممکن است به‌اندازه کافی درباره موضوع اطلاعات نداشته باشید تا در نظر مخاطبان معتبر جلوه کنید.

عدم آگاهی شما در مورد موضوع ممکن است در جلسه پرسش و پاسخ پس از سخنرانی آشکار شود که این مشکل می‌تواند وجهه شما را در نزد مخاطب تخریب کند.

نمونه‌ای از یک موضوع در این بخش

تصور کنید که اخیراً به سرگرمی جدیدی پرداخته‌اید، مثلاً نقاشی، و می‌خواهید در یک گالری محلی در مورد نکاتی برای هنرمندان صحبت کنید.

ممکن است شما موضوع را دوست داشته باشید و همچنین مخاطبانتان را دوست داشته باشید، اما ازآنجایی‌که در این سرگرمی تازه‌کار هستید، هیچ تخصصی در آن نخواهید داشت.

دسته 4: موضوعات سخنرانی عالی صرفاً از سَمت شما

در این دسته، موضوعاتی را قرار می‌دهید که نسبت به آن دانش کافی دارید و همچنین اشتیاق برای صحبت کردن در مورد آن موضوع ولی شاید این موارد برای مخاطب جذابیتی نداشته باشد.

نمونه‌ای از یک موضوع در این بخش

زمانی در حال انجام یک تحقیق بودم با موضوع (بررسی حکم شرعی اجاره رَحِم بر اساس مبانی مرحوم خویی) این موضوع برای من جالب بود و در حین تحقیق نسبت به آن دانش کسب می‌کردم، اما هنگامی‌که نتایج تحقیق را با برخی دوستانم در میان گذاشتم دیدم این مسئله برای آن‌ها اهمیتی نداشته است.

دسته 5: صرفاً دانش

شما این موضوع را به‌خوبی می‌شناسید و درباره آن کلی مطالعه و تحقیق کرده‌اید، اما نه شما و نه مخاطبانتان آن را جالب نمی‌دانید و نسبت به آن هیچ اشتیاقی ندارید.

دسته 6: سرگرمی‌های شخصی، نه موضوعات سخنرانی

موضوع سخنرانی برای شما جالب است و شما را سرِ ذوق می‌آورد، اما اطلاعات زیادی درباره آن ندارید و مخاطبان شما آن را خیلی جالب نمی‌دانند.

دسته 7: موضوعاتی که فقط برای مخاطب جالب است

منطقه فاجعه! شما در مورد موضوع نمی‌دانید یا به آن اهمیت زیادی می‌دهید، و همچنین مخاطبان شما هم به آن‌ها نیازی ندارند.

نمونه‌ای از یک موضوع در این بخش

مانند بسیاری از افرادی که به‌تازگی وارد بازاریابی شبکه شده‌اند! نه نسبت به سیستم به‌خوبی اطلاع دارند، نه اشتیاقی به بازاریابی دارند و نه این موضوع برای مخاطبانشان جذابیتی دارد.

نویسنده: جناب آقای علیرضا قهرمان‌نیا از دانش پذیران دوره دوم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب و کار ویدان