مهارت سخنرانی قابل یادگیری است

مهارت سخنرانی هنری باستانی است که در تاروپود اذهان ما تنیده شده است.

مکاشفاتی دیرینه که به صدها هزار سال پیش برمی‌گردند نشان داده‌اند که در آن زمان محل‌های بخصوصی برای برگزاری این قبیل جلسه‌ها وجود داشته است.

در تمامی فرهنگ‌های دنیا افراد با رشد و گسترش زبان، آموختند که داستان‌ها، امیدها و رؤیاهای خود را باهم شریک بشوند.

در دنیای مدرن، سخنرانی در جمع به‌عنوان یک راهبر یا حامی، باعث آزاد شدن حس دلسوزی، هیجان، تسهیم دانش و بینش، و با تبلیغ رویارویی مشترک می‌شود یک سخنرانی خوب، می‌تواند اتاقی را به هیجان بیاورد و جهان‌بینی افراد را دستخوش دگرگونی و تغییر کند، یک سخنرانی اگر خوب ارائه شود، می‌تواند قدرتمند و اثربخش‌تر از هر نوشته‌ای باشد.

نوشته به ما کلمه را می‌دهد درحالی‌که سخنرانی یک جعبه‌ابزار کامل و جدید در اختیارمان قرار می‌دهد. مهارت سخنرانی قابل یادگیری است.

ما می‌توانیم این مهارت سخنرانی را به طرقی رشد و پرورش بدهیم؛ توانایی نشان دادن تصاویر زیبا با رزولوشن بالا، هر تصویری که قابل عکس‌برداری، یا قابل‌تصور باشد امکان استفاده از فیلم یا موسیقی توسط یک گوشی هوشمند در اختیارمان قرار می‌دهند.

ترس از سخنرانی

ترس از سخنرانی جز مهم‌ترین و شایع‌ترین ترس‌های ماست.

ما حس می‌کنیم آنچه روی صحنه اتفاق می‌افتد، نظر افراد را در مورد ما بشدت تحت تأثیر قرار خواهد داد چه مثبت، چه منفی.

اما شما می‌توانید با یک چهارچوب فکری درست، ترستان را به سرمایه‌ای باورنکردنی بدل کنید.

این ترس می‌تواند انگیزه‌ای باشد تا خودتان را برای سخنرانی، بهتر و بیشتر آماده کنند.

مهم نیست که امروز چقدر از توانایی خودتان در سخنرانی کردن ناامیدید، درهرحال می‌توانید گام‌هایی بردارید تا اوضاع را تغییر بدهید.

راحت بودن با فعل مهارت سخنرانی، موهبتی نیست که از بدو تولد به عده‌ای انگشت‌شمار و خوش‌شانس عنایت شده باشد.

بلکه مجموعه‌ای از مهارت‌هاست که می‌توان آن را پرورش داد.

اشتباهات سخنرانی:

1- عدم یخ‌شکنی و شروع نامناسب

معمولاً در سخنرانی حرفه‌ای یک‌دفعه وارد صحبت نمی‌شویم، ابتدا با پرسیدن سؤال یا تعریف داستان زندگی خود یا دیگران و درگیر کردن مخاطب در بحث، از تکنیک یخ‌شکنی استفاده می‌کنیم.

2- عدم تماس چشمی

وقتی سخنران نگاه و تماس چشمی با مخاطب برقرار می‌کند انگار تک‌تک آن‌ها را مورد خطاب قرار می‌دهد، پس یک سخنران خوب و حرفه‌ای باید نگاه چشمی داشته باشد.

3- عدم توجه به زمان

سخنران حرفه‌ای بسیار به این موضوع اهمیت می‌دهد و مطالب و محتوایی سخنرانی خود را طوری ارائه می‌دهد که مطابق زمان در نظر گرفته‌شده، تنظیم می‌شود و باعث کم‌آوردن زمان نشود.

4- استفاده نامناسب از زبان بدن

یک سخنران آماتور ممکن به‌صورت خشک و رسمی صحبت کند و فقط محتوی بیان می‌کند و این کار باعث می‌شود مخاطب فقط صدای او را بشنود ولی سخنران حرفه‌ای از حرکات دست و زبان بدن خود استفاده می‌کند و از این طریق با مخاطب ارتباط بهتری برقرار می‌کند.

5- درگیر نکردن مخاطب در مبحث

یکی از مهارت سخنرانی حرفه‌ای این هست که با پرسیدن سؤالات مناسب، مخاطب را درگیر موضوع موردبحث و سؤال می‌کند و مخاطب نه‌تنها حضور جسمی دارد بلکه حضور فکری و ذهنی هم خواهد داشت.

6- ارائه بیش‌ازحد اطلاعات

ارائه مطالب و محتوای بسیار زیاد باعث کمی وقت می‌شود و سخنران نتواند مدیریت کند، لذا سخنران باید مطالب کمتر اما محتوای باکیفیت ارائه دهد. محتوایی شامل داستان و پرسش و پاسخ و ارائه راهکار.

7- اطلاعات بدون مرجع

سخنران حرفه‌ای باید اطلاعاتی ارائه کند که دارای منابع معتبر و مرجع کتاب.... باشد و در لابه‌لای صحبت‌های خود اشاره‌ای به این منابع داشته باشد.

از این طریق مخاطب به وی اعتماد می‌کند و او را یک سخنران موفق می‌داند.

8- از قبل تمرین نکردن

سخنران باید قبل از ارائه سخنرانی خود بارها و بارها تمرین کند. بسیاری از سخنرانان حرفه‌ای، برای یک سخنرانی یک‌ساعته ممکن است هفته‌ها وقت بگذارند، حداقل سه بار تمرین کنید. جلوی آینه، یا موبایل... تمرین کنید.

هیچ راه‌حل مشخصی و واحدی برای ارائه یک سخنرانی بی‌نظیر وجود ندارد. جهان علم، بسیار گسترده است و سخنرانان و مخاطبان سخنرانی‌ها هم از چنان طیف متنوعی برخوردارند، که حصول نتیجه را ناممکن می‌سازند لذا هرگونه تلاش برای به کار گرفتن فرمولی مشخص و بخصوص، نتیجهٔ معکوس خواهد داشت.

مخاطب بلافاصله به کپی‌برداری‌تان پی خواهد برد و احساس خواهد کرد مورد سوءاستفاده قرار گرفته است، تنها کاری که لازم است برای داشتن یک سخنرانی خوب انجام بدهید این است که اولاً اطمینان حاصل کنید که مطالبتان ارزش گفتن را دارد و دوماً آن را به روش مختص خودتان بگویید.

ابزارهای سخنرانی

ارتباط برقرار کردن

شنیدن یک سخنرانی، بسیار متفاوت با خواندن یک مقاله است. اینجا دیگر فقط کلمات نیستند که اهمیت دارند بلکه مردی که آن‌ها را ادا می‌کند نیز به همان میزان مهم است.

برای تأثیرگذاری بیشتر، باید با افراد ارتباط برقرار کنید. انسان موجودی اجتماعی با انواع خصلت‌ها و عادات و اخلاق است.

انسان‌ها سلاح‌های ذهنی مختلفی طراحی کرده‌اند تا از آن‌ها در برابر تهدیدات دیدگاهشان محافظت می‌کند، این سلاح‌ها شامل، سلاح بدبینی، سلاح بی‌اعتمادی، خستگی و... است.

بنابراین اولین کاری که یک سخنران انجام می‌دهد، پیدا کردن راهی برای خلع صلاح مخاطب و ایجاد روابطی بر پایهٔ اعتماد بین خودش و مخاطب است تا او اشتیاق به ادامه و شرکت در جلسه سخنرانی پیدا کند.

آسیب‌پذیری‌تان را بروز بدهید.

یکی از بهترین راه‌ها برای نفوذ به ذهن مخاطب، این است که نشان بدهید آسیب‌پذیر هستید. اضطراب داشتن می‌تواند به نفعتان تمام بشود.

اگر احساس کردید دچار اضطراب در سخنرانی شدید و نمی‌توانید صحبت کنید کمی مکث کنید، آب بنوشید و به مخاطب بگویید که چه احساسی دارید، گرایش به آسیب‌پذیر بودن یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که سخنران می‌تواند از آن بهره بجوید، اما مانند بایستی در استفاده از آن محتاط بود.

آسیب‌پذیر بودن، به معنای سهیم شدن همه‌چیز با مخاطب نیست.

شوخ‌طبعی

شوخ‌طبعی هنری است که نیاز به مهارت خاصی دارد. بذله‌گویی بدون داشتن حسن شوخ‌طبعی بدتر است.

سخنران بایستی داستان‌های بامزه اما واقعی که مستقیماً با موضوع سخنرانی مرتبط باشد و یا کاربرد خوشایندی از زبان، توأم با شوخ‌طبعی، ارائه بدهد.

نقل داستان

یکی از مهم‌ترین نقش‌های این کار، برقراری ارتباط با مخاطب است. ما از بدو تولد، داستان‌ها را دوست داشته‌ایم.

آن‌ها فوراً در ما ایجاد علاقه و احساس و نیز ایجاد حس همدلی می‌کنند.

یک داستان تأثیرگذار را در هر جای سخنرانی می‌توان گنجاند، نقل داستان روشی عالی برای شروع است و برخی اوقات روشی فوق‌العاده برای پایان سخن.

وقتی شوخ‌طبعی، خود سرزنشی و بینش را در قالب داستانی ادغام کنید از همان ابتدا برگ برنده به‌نوعی در دستان شماست.

آشکارسازی ایده

بسیاری از سخنرانان، از ایده‌های خود طوری که برای شنوندگان لذت‌بخش و الهام‌بخش باشد پرده برمی‌دارند.

شاید در سخنرانی که بر اساس تصاویر است. مهم‌ترین هدف، تولید ابهام و ایجاد لذت زیباشناختی باشد.

اگر نمونه‌ای نمایشی از محصول ارائه می‌دهید احتمالاً به دنبال مبهوت کردن حضار و خلق احتمالات جدید در ذهنشان هستید و اگر چشم‌اندازی از آینده را به تصویر می‌کشید قطعاً می‌خواهید آن را شفاف و جذاب جلوه دهید تا شنوندگان نیز خواهان آن شوند.

برقراری تماس چشمی

سخنرانان موفق راهی برای ایجاد ارتباط اولیه با مخاطبان پیدا می‌کنند، این کار می‌تواند به‌سادگی با اعتمادبه‌نفس قدم زدن روی صحنه، نگاه به اطراف و برقراری تماس چشمی با چند نفر و لبخند زدن باشد.

این امر دلیلی دارد. انسان‌ها توانایی عجیبی در خواندن ذهن یکدیگر از طریق نگاه کردن به چشمان هم دارند.

ما به‌صورت ناخودآگاه می‌توانیم کوچک‌ترین حرکت عضلات چشم را در چهرهٔ افراد دنبال کنیم.

سخنرانی سفری است که سخنران و مخاطب دوش‌به‌دوش هم با هم می‌پیمایند و سخنران، راهنمای این سفر است.

اما اگر شمای سخنران می‌خواهید شنونده، همراهتان شود شاید نیاز باشد اشاره‌ای ضمنی به مقصد هم بکنید و سپس اطمینان حاصل کنید که تک‌تک گام‌هایی که در طی این مسیر می‌پیماید به شما در رسیدن به این مقصد کمک می‌کند.

نویسنده: سرکار خانم ژیلا نریمیان از دانش پذیران دوره دوم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب‌وکار ویدان