من به‌عنوان یک کارآفرین که بیش از بیست سال است درزمینهٔ تولید لبنیات و در هایپرمارکت مشغول به کار هستم، همیشه استخدام نیرو و کارکنان عالی یکی از دغدغه‌های من و همسرم بوده و هست، لذا تصمیم گرفتم مقاله خودم را اختصاص دهم به بررسی و شناختن این مقوله از کسب‌وکار تا بتونم هم آگاهی خودم را بیشتر کنم، هم به دیگران آموزشی داده باشم و هم از تجربیات به‌دست‌آمده شخصی‌ام در اینجا استفاده کنم.
اغلب افراد کارآفرین ابتدای شروع کسب‌وکارشان به‌تنهایی اقدام به عمل می‌کنند و به‌مرورزمان با توسعه و گسترش کارشان در پی استخدام فرد یا افراد دیگری هستند که می‌توانند یک نیروی اصلی و مدیریتی باشد، یا یک نیروی ساده کارگری که شاید احتیاج به آموختن مهارت خاصی نداشته باشد.
البته استخدام هرکدام از این نیروها به‌تنهایی شاید احتیاج به مهارت خاص خودش داشته باشد.
مثلاً استخدام یک مدیر اجرایی بسیار مهم و در رشد کسب‌وکارمان بسیار تأثیرگذار است و استخدام یک فرد شایسته یک نوع سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.
یک کارمند یا تعدادی کارکنان عالی می‌تواند باعث افزایش فروش، تقویت تولید، یافتن بازارهای مختلف، جهت‌یابی‌های جدید و نوآوری شود و سطح کسب‌وکار را تا اندازهٔ زیادی ارتقاء ببخشد و همین‌طور برعکس آن می‌تواند صورت بگیرد و استخدام یک فرد نامناسب زمان‌بر و پرهزینه است و به محیط کار آسیب می‌رساند.
استخدام اولین همکار ترسناک‌ترین تصمیم در کسب‌وکار و مهم‌ترین آن است
قطعاً که استخدام اولین همکار برایتان سخت و شاید وحشتناک است، برای اینکه اکثر مدیران و کارآفرینان افرادی مسئولیت‌پذیر و منظم هستند و فکر می‌کنند فرد دیگری نمی‌تواند آن کارها را به‌درستی انجام دهد و در این مورد و در ابتدا با وسواس خاصی روبرو می‌شوند و آن را ریسک می‌دانند.
ولی درهرصورت برای ارتقاء کار مجبور به انجام چنین کاری هستند و بعد از استخدام اولین فرد متوجه می‌شوند که رشد کسب‌وکار حداقل دو برابر می‌شود و باید بتوانیم بعد از گذشت اندک زمانی یک شخص جانشین برای خود آموزش دهیم که بتواند به‌تنهایی و در غیاب ما کارهای محوله را به‌خوبی انجام دهد، پس مدیران و صاحبان کسب‌وکار می‌توانند با آموزش اصولی استخدام به این سهم دست یابند.
کارآفرینان در ذهن خود به‌اشتباه فکر می‌کنند که همکار خوب پیدا نمی‌شود: افراد بعد از استخدام، وظایفشان را درست انجام نمی‌دهند، اگر با آن‌ها گرم برخورد کنیم آن‌ها سوءاستفاده می‌کنند.
و این‌ها مواردی است که ما خودمان را فریب می‌دهیم و باید بدانیم که استخدام کارکنان خوب می‌تواند سریع کسب‌وکارمان را رشد دهد و انتخاب نامناسب به‌راحتی آن‌ها نابود می‌کند.
البته باید کارآفرینان و صاحبان کسب‌وکار به این نکات هم توجه داشته باشند که در ابتدا باید خدمات مناسب مثل حقوق، محیط کاری مناسب و انگیزه و... را به آن‌ها بدهیم و بعد از آن‌ها توقع کار خوب و واقعی داشته باشیم و آگه دیده شد که افراد بعد از گزینش درست و متناسب با مهارت‌ها و نوع کاری ک ما از آن‌ها می‌خواهیم، درست کار نمی‌کنند، بدانید که مهم‌ترین دلیل آن این است که کارآفرین یا مدیر نتوانسته انگیزه کافی در همکارانش ایجاد کند و یا برنامه مشخصی ندارد.
و اگر فردی پس از استخدام، محیط کار را ترک کرد باز مهم‌ترین عاملش این است که کارآفرین نتوانسته شرایط خوبی برای ماندگاری ایجاد کند و یا نتوانسته خواسته‌هایش را تأمین کنید و یا در استخدامش اشتباه کرده.
دراین‌بین استخدام اولین همکار ترسناک‌ترین تصمیم در کسب‌وکار و مهم‌ترین آن است که بعدازاین استخدام، هم شما شاهد رشد کسب‌وکارتان هستید و هم ترس از واگذاری کارهایتان ندارید و این شروعی مؤثر برای برداشتن گام‌های بعدی‌تان خواهد بود و با افزایش درآمدتان و توسعه آن کم‌کم قدم‌های بزرگ‌تر برمی‌دارید و سیستمی کردن کسب‌وکارتان گام بعدی شما می‌شود.
بعد از استخدام اولین همکار و توسعه کار نیاز به همکاران بیشتری پیدا می‌کنید که برای استخدام‌های بعدی دست شما نیستند و با آموزش همکار اول، یک همکار و یا مشاور خوب در کنارتان دارید که می‌تواند در فرایند استخدام به شما کمک کند.
نحوه استخدام همکاران بعدی
نکته‌ای که در استخدام همکاران بعدی وجود دارد این است که حتماً با هماهنگی و تأیید همکاران قبلی، همکار جدید را استخدام کنیم که اگر این‌گونه نباشد و سایر همکاران از همکار جدید راضی نباشند نمی‌توان امیدی به کار گروهی و تیمی داشت چه‌بسا عملکرد کارگروهی پایین هم می‌آید و اگر ما معیارهای واضح و مشخصی داشته باشیم بقیه همکاران هم که خوب و مناسب انتخاب شدند پس می‌توانند به ما در استخدام کمک‌کننده باشند.
کارآفرینان در هنگام واگذاری بخشی از کار به دیگران باید به این نکته توجه داشته باشند که باید در حوزه‌های اصلی کسب‌وکار مثل بازاریابی، استخدام و تعداد دیگری از مهارت‌های کلیدی آشنایی کافی داشته باشند که قادر به ارزیابی و مدیریت بخش مهمی از کسب‌وکارتان را داشته باشید تا از کنترل خارج نشود و دراین‌بین هم آن‌ها را واگذار کنید به همکاران مناسب و قسمتی از وقت خود را آزاد کنید تا بتوانید برای گسترش و توسعه کارتان بیشتر و بهتر فکر و اندیشه و اقدام کنید.
مهم‌ترین کار بعد از راه‌اندازی کسب‌وکار، پیدا کردن استعدادهای خوب و تبدیل آن به همکاران عالی است و تربیت جانشین دلسوز برای کسب‌وکارتان.
ولی هر استخدامی هزینه‌ای دارد که صاحب‌کار باید با حساب‌وکتاب به این نتیجه برسد که استخدام فرد جدید آیا 2 تا 20 برابر هزینه‌ای که صرف آن می‌شود برایش بازدهی دارد و آنگاه استخدام کند.
استخدام هر فرد جدید به‌غیراز هزینه حقوق یک هزینه پنهان دیگر هم به نام آموزش دارد که بسیار وقت‌گیر است و البته هر کارفرمایی اگر بعد از استخدام متوجه شد که آن استخدام، انتخاب درستی نبوده است و یا آن فرد در هنگام استخدام نقش بازی کرده و شمارا فریب داده و مشکل کارکنان قابل‌رفع نیست، باید بدون احساسات آن شخص را اخراج کنید که این اخراج کردن هم به نفع شماست و هم فرد موردنظر می‌توانند به دنبال پیدا کردن کار مناسب با کارایی خودش باشد و آن را پیدا کند و وقت او هم بیهوده در کسب‌وکار شما هدر نمی‌رود.
هنر هر کارآفرین و مدیر و یا صاحب شغل این است که در هر یک از همکاران ارزش‌ها را پیدا کند و به ارزش‌های آن‌ها احترام بگذارد و در محیط کار، رسیدن به ارزش‌ها را تسهیل کند.
پول یکی از انگیزه دهنده‌های مهم است ولی تنها انگیزاننده نیست، پس علاوه بر حقوق خوب باید محیط کاری لذت‌بخش و دوست‌داشتنی هم ایجاد کنید که هر همکار برای آمدن به محل کار لحظه‌شماری کند و خوشحال باشد، محیطی سرشار از احترام متقابل بین همه همکاران به وجود آورده باشیم.
برای استخدام بهترین همکار ابتدا باید شرح شغل را بنویسید، شرح وظایف، مهارت‌های لازم، نتایج موردنظر را عنوان کنید و سپس استراتژی خود را برنامه‌نویسی کنید و چک سیستمی تهیه نمایید که بتوانید با دقت بیشتر مراحل استخدام را پیش ببرید و در صورت نیاز آن را تغییر دهید.
اگر بتوانید قبل از مصاحبه حضوری با یک مصاحبه تلفنی فرد موردنظر را سنجش کنید باز در روند استخدام یک قدم جلوتر هستید چون می‌توانید پیشنهادات اولیه خود را همچون حقوق و دستمزد را عنوان کنید که در صورت عدم رضایت، وقت شمارا بیشتر نگیرد.
مصاحبه حضوری مهم‌ترین عامل تصمیم‌گیری برای استخدام است و پاسخ‌هایی که کارجو می‌دهد بهترین راهنمایی برای استخدام.
بعدازآن رزومه و سابقه شغلی فرد را به‌دقت مطالعه کنید و مهارت‌ها و قابلیت‌های او را متوجه باشید و برای اطمینان بیشتر می‌توانید با مدیر قبلی آن صحبت کنید، توانایی آن‌ها را ارزیابی کنید و حتی‌الامکان انجام بخشی از کار واقعی را از آن‌ها بخواهید.
برای استخدام مدیر اجرایی و موقعیت‌های شغلی رده‌بالا منعطف باشید زیرا آنان سرمایه‌های کاری شما محسوب می‌شوند و یک کارمند عالی می‌تواند با افزایش فروش، تقویت تولید و نوع آوری سطح شرکت شمارا بسیار بالا ببرد.
همیشه فهرستی از استخدامی‌های بالقوه داشته باشید یعنی قبل از اینکه نیاز به استخدام فردی مخصوصاً کلیدی و شخصی داشته باشید در حال نام‌نویسی برای استخدام آن‌ها باشید تا بتوانید در زمان استخدام اصلی بهترین‌ها را جذب کنید و محدودیت نداشته باشند، حتی می‌توانید برای پیدا کردن افراد بهتر، آن‌ها را در جاهایی دنبال کنید که طرف بر سرکار دیگری مشغول است می‌توانید او را متمایل کنید که با شما کار کند.
با تقویت برند شخصی‌تان زیرا کارجویان به دنبال محلی می‌گردند که اعتبار بیشتری دارد و امنیت شغلی آن‌ها تضمین‌شده‌تر است حتی با حقوق کمتر.
می‌توانید با برقراری ارتباطات گسترده با افرادی مثل وکلا، سرمایه‌گذاران، بانکداران، مشتریان وفادار این‌گونه افراد را پیدا کنید و در دادن پیشنهاد خودتان را جای آن شخص قرار دهید که آیا با این شرایط اگر شما جای او بودید قبول می‌کردید یا خیر؟
و همین‌طور اگر شخصی با مشخصات شبیه به خود شما پیدا شد آیا لازم است که او را پذیرش کنید و شخص دومی با شما در سازمان باشد؟
در زمان استخدام اگر شرایط حقوقی شما با فرد موردنظر همخوانی نداشت، در کار تعجیل نکنید و هم به خود و او فرصت دهید تا با تفکر بیشتری ادامه مذاکرات را انجام دهید.
غیر از مسائل حقوقی، مسائل غیرحقوقی هم بسیار مهم هستند
در پذیرش پیشنهاد استخدامی شما از قبیل وجود فناوری‌های به‌روز، پیشتاز بودن در صنعت، رشد سریع، پایداری، فرصت و ضرر در یک استارتاپ و ...که آن‌ها هم بسیار در کار شما مهم هستند.
حتی‌الامکان از همکاری با افراد پرحرف، بداخلاق و کم‌حوصله، زیاده‌خواه، بی‌مسئولیت، کم‌تحرک، منفی گرا، چاپلوس، فقط نیاز به پول داشتن پرهیز کنید و به دنبال افرادی خوش‌بین، بلندپرواز، دارای قدرت انتقاد، قانع، دارای ثبات شخصیت و سازش با دیگران، وقت‌شناس و منظم، رازنگهدار، پرانرژی و خلاق، علاقه‌مند به یادگیری و پیشرفت باشید.
نویسنده: سرکار خانم فاطمه تقی زاده از دانش پذیران دوره دوم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب‌وکار ویدان
تمام حقوق مادی و معنوی برای ویدان محفوظ می‌باشد
