هوش مصنوعی چیست و چگونه کار می‌کند؟

هوش مصنوعی Artificial Intelligence) AI) شاخه وسیعی از علم کامپیوتر است.

هوش رباتی یا  مصنوعی یعنی ساخت ماشین‌های هوشمند که وظایفی را انجام می‌دهند و معمولاً به هوش انسان نیاز دارند.

هوش مصنوعی یک علم میان‌رشته‌ای با چندین رویکرد است.

پیشرفت در یادگیری ماشین و یادگیری عمیق تقریباً باعث تغییر الگو، در هر بخش از فناوری شده است.

شروع و سرچشمه این مدل هوش به سال های جنگ جهانی دوم بر می گردد.

زمانی که نیروهای آلمانی برای رمز نگاری و ارسال ایمن پیام ها از ماشین enigma استفاده می کردند و دانشمند انگلیسی، آلن تورینگ در تلاش برای شکست این کدها برآمد.

تورینگ به همراه تیمش ماشین bombe را ساختند که enigma را رمز گشایی می کرد.

هر دو ماشین enigma و bombe پایه های یادگیری ماشینی (machine learning) هستند که یکی از شاخه های هوش رباتی یا مصنوعی یا همان Artificial intelligence می باشد.

تورینگ ماشینی را هوشمند می دانست که بدون اینکه به انسان حس صحبت با ماشین را بدهد، با او ارتباط برقرار کند و این مسئله پایه علم این مدل هوش است یعنی ساخت ماشینی که همانند انسان فکر، تصمیم گیری و عمل کند.

رفته رفته با پیشرفت فناوری و سایر سخت افزارهای مورد نیاز برای توسعه هوش مصنوعی، ابزار هوشمند و سرویس‌های هوشمندی به بازار عرضه شدند که از هوش رباتی در بسیاری از فرآیندهایشان استفاده می‌کردند.

بسیاری از سرویس‌های معروفی همانند موتورهای جستجو، ماهواره‌ها و … از هوش رباتی یا مصنوعی استفاده می‌کردند.

با معرفی گوشی‌های هوشمند و پس از آن گجت‌های هوشمند، این مدل هوش گام بلندی را برای ورود به زندگی انسان‌های پشت سر گذاشت.

از این زمان به بعد هوش رباتی برای انسان‌ها جلوه کاربردی تری پیدا کرد و انسان‌ها بیشتر با واژه هوش رباتی یا مصنوعی و کاربردهای آن آشنا شدند.

تاریخچه هوش رباتی یا مصنوعی

روبات‌های هوشمند و موجودات مصنوعی، اولین بار در افسانه‌های یونان باستان ظهور کردند.

پیشرفت ارسطو در این سلوک و استفاده از استدلال قیاسی لحظه‌ی کلیدی تلاش بشر، برای درک هوش خود است.

درحالی‌که ریشه‌ها طولانی و عمیق است، تاریخچه هوش مصنوعی همان‌طور که امروز به آن فکر می‌کنیم به کمتر از یک قرن می‌رسد.

چگونه از هوش رباتی یا مصنوعی استفاده می‌شود؟

هوش رباتی یا مصنوعی معمولاً به دو دسته گسترده تقسیم می‌شود:

هوش رباتی یا مصنوعی محدود Narrow AI:

گاهی اوقات به‌عنوان "Weak AI" یا هوش رباتی ضعیف نیز شناخته می‌شود، این این مدل هوش در یک زمینه محدود عمل می‌کند و شبیه‌سازی هوش انسانی است.

هوش رباتی محدود، اغلب بر انجام یک کار بسیار خوب متمرکز است.

در تاریخچه هوش مصنوعی ، هوش رباتی یا مصنوعی محدود بسیار زودتر از انواع دیگر هوش رباتی پدید آمده است.

این روزها نمونه های هوش رباتی محدود زیاد است.

برای مثال رایانه‌هایی که در بازی های پیچیده‌ای مانند شطرنج ، تصمیم گیری هوشمندانه در زمینه تجارت و در انواع دیگر کارهای مهم توانسته‌اند از بهتر عمل کنند نمونه‌هایی از هوش رباتی محدود هستند.

زمانی که در مورد هوش رباتی محدود صحببت می‌کنیم منظورمان سیستم‌های هوشمندی است که در انجام دادن یک وظیفه (task) به خصوص بهتر از انسان عمل می‌کنند.

برای مثال سیستم هوشمندی که می‌تواند به صورت خودکار گفتار را به نوشتار تبدیل کند یا سیستم‌های تشخیص چهره که قادرند هویت یک فرد را حتی در شلوغی و سیل عظیمی از جمعیت تشخیص دهند.

هوش عمومی مصنوعی Artificial General Intelligence (AGI):

گاهی اوقات به‌عنوان "Strong AI" یا هوش مصنوعی قوی نیز شناخته می‌شود.

نوعی هوش رباتی است که در فیلم‌ها می‌بینیم، مانند ربات‌های Westworld یا Data from Star Trek که ماشین‌هایی با هوش عمومی هستند

و دقیقاً مانند یک انسان می‌توانند از این هوش برای حل هر مشکلی استفاده کنند.

منظور از هوش رباتی یا مصنوعی عمومی ماشینی است که می‌تواند دنیای اطراف خود را همانند یک انسان درک کند

و دارای ظرفیت و گنجایش مشابه برای انجام فعالیت‌ها و وظایفی است که یک انسان به طور معمول آن‌ها را انجام می‌دهد.

از نظر تئوری یک هوش رباتی عمومی می تواند هم سطح انسان فعالیت کند و یا حتی در زمینه‌هایی مانند حافظه و … ازاو بهتر عمل کند.

هوش محدود مصنوعی

اگر بخواهیم برخی از کاربرد‌های این مدل هوش رباتی محدود را مثال بزنیم، عبارتند از:

• اتومبیل های خود ران که به کمک هوش رباتی یاد می‌گیرند که چگونه رانندگی کنند.
• سیستم‌های پردازش تصویر و تشخیص چهره که می‌توانند کارهای بسیاری را انجام دهند و عملیات تشخیص هویت افراد را انجام دهند.
• سیستم‌های هوش رباتی که به انجام فرآیندهای مالی در بانک‌ها و سایر کسب و کارهای مالی کمک می‌کند.
• دستیارهای هوشمند که بر اساس نیازهایتان به شما کمک می‌کنند و حتی پروازها و هتل هایتان را از قبل رزرو می‌کنند.

هوش عمومی مصنوعی

با این سطح از آگاهی و دانش یک ماشین می‌تواند تمام کارهایی که زمانی بر انسان محول می‌شد را بدون نیاز به وجود انسان انجام دهد

و با گذشت زمان بیشتر ماشین‌های دارای هوش مصنوعی عمومی می‌توانند در بسیاری از زمینه‌ها جای انسان را پر کنند.

خاتمه دادن به نیاز حضور نیروی انسانی در بسیاری از کارها

و استفاده از تکنولوژی هوش رباتی عمومی یا کامل می‌تواند مانند هر تکنولوژی دیگری هر دو جنبه مثبت و منفی در زندگی اجتماعی و فردی انسان‌ها داشته باشد.

اما با همه‌ی این‌ها وجود آن بسیار مفید و در عین حال اجتناب ناپذیر خواهد بود.

به کمک هوش رباتی یا مصنوعی که دارای توانایی‌ها و ظرفیت‌های زیادی برای کمک به بشریت می‌باشد،

بسیاری از مشکلاتی انسان امروزی با آن سر و کله می‌زند، همانند تغییرات شدید آب و هوایی، حل خواهد شد.

سیستم‌های هوش مصنوعی عمومی می‌تواند از کارهای عادی تا کارهای بسیار مهم و خطیر را به بهترین شکل انجام دهند.

در سطح عمومی آن‌ها می‌توانند کارهایی مثل رانندگی، دستیار شخصی هوشمند با توانایی درک همه‌ی نیازهای کاربر،

یک دستیار پزشک و یا سیستم تشخیص بیماری و… باشد.

در سطوح بالا این سیستم‌ها می‌توانند کارهایی را انجام دهند که به زندگی و امنیت و جان انسان‌ها بستگی دارد و می‌توانند به خوبی از پس چنین کارهایی بر بیایند.