شاید تا به امروز به نتورک مارکتینگ دعوت شده‌اید یا یکی از نزدیکان شما هم‌اکنون در این تجارت مشغول به فعالیت است.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا ازجمله آمریکا، چین، آلمان، کره، برزیل، مکزیک، ایتالیا و ... جزء پیشگامان این صنعت هستند و تعداد زیادی از افراد در این کشورها جذب این صنعت شده و صاحب کسب‌وکار شخصی، تیم و درآمد بالایی هستند.
سؤال اینجاست که این تجارت چه خصوصیاتی دارد که از کشورهای پیشرفته و صاحب صنعت دنیا گرفته تا کشورهای جهان سوم، بسیاری از افراد را جذب خودکرده و به‌عنوان راهی به نسبت آسان‌تر نسبت به سایر زمینه‌ها در مبحث کارآفرینی شناخته شده است.
در این مقاله سعی دارم برخی جنبه‌های نتورک مارکتینگ را برای افرادی که به دلایل مختلف قدرت مالی و پذیرش ریسک بالا ندارند معرفی نمایم.
نحوه کار در بازاریابی شبکه‌ای به چه صورت است؟
در بازاریابی شبکه‌ای از قدرت تبلیغات کلامی یا دهان‌به‌دهان استفاده شده است.
بدین‌صورت که یک فرد به‌عنوان مشتری، محصولی از شرکت خریداری می‌نماید.
در ادامه و پس از استفاده و رضایت از کیفیت محصول، آن محصول را به اطرافیان خود معرفی می‌کند و اطرافیان او به دلیل اعتمادی که به او دارند اقدام به خرید می‌نمایند.
شرکت به دلیل معرفی این افراد و خرید آن‌ها، بخشی از سود خود را با مشتری اول تقسیم می‌کند.
حال اطرافیان او نیز همین اقدام را انجام می‌دهند و یک شبکه بزرگ فروش شکل می‌گیرد.
در این شبکه برخی افراد تنها به‌عنوان مصرف‌کننده هستند و برخی دیگر به‌صورت بازاریاب و فروشنده فعالیت می‌کنند.
گروهی که علاوه بر مصرف شخصی اقدام به فروش و ایجاد شبکه می‌کنند می‌توانند درآمد بسیار خوبی به دست آورند.
برای راه‌اندازی یک تجارت، یکی از موارد مهمی که بایستی مدنظر قرار گیرد بحث ریسک و بازده سرمایه‌گذاری می‌باشد.
به بیان ساده‌تر به ازای یک واحد ریسک چند واحد بازدهی به دست می‌آید. هر چه این عدد کوچک‌تر باشد بالطبع آن سرمایه‌گذاری توجیه‌پذیرتر خواهد بود.
در بازاریابی شبکه‌ای میزان سرمایه موردنیاز جهت راه‌اندازی، تنها محدود به خرید محصولاتی برای مصرف شخصی و بخشی دیگر برای فروش می‌شود که حجم محصولاتی که برای بازاریابی و فروش تهیه می‌شود نسبت به بازار سنتی بسیار ناچیز است و ریسک چندانی ندارد.
آنچه باعث قدرت گرفتن این تجارت می‌شود فعالیت افراد در یک شبکه فروش و کار تیمی است.
وقتی سرمایه‌های ناچیز افراد در کنار هم قرار می‌گیرد یک تجارت میلیاردی شکل می‌گیرد که بازدهی آن بسیار بالاست.
به اذعان تمامی بزرگان، تحصیلات دانشگاهی و مدرسه‌ای نمی‌توانند به افراد در جهت کسب ثروت کمک کنند.
یکی از ریسک‌های بسیار مهمی که همه افراد با آن درگیر هستند صرف چندین سال زمان جهت دریافت یک مدرک دانشگاهی است.
وقتی فرد پس از سال‌ها درس خواندن و گرفتن مدرک به دنبال شغل منطبق با مدرک تحصیلی خود می‌گردد متوجه می‌شود که برای مدرک او شغلی وجود ندارد و همه سال‌هایی که صرف گرفتن مدرک شده به باد رفته و فرد مجبور است در زمینه‌ای خارج از تخصص خود کار کند.
علاوه بر مورد فوق تقریباً تمامی افرادی که از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شوند فاقد مهارت‌های لازم جهت احراز شغل می‌باشند و بایستی تحت آموزش قرار گیرند.
افرادی که به استخدام شرکت‌های دولتی یا خصوصی درمی‌آیند آموزش‌هایشان در راستای بالا بردن بازدهی آن‌ها در شرکت مطبوع بوده و با بالا رفتن مهارت و کیفیت آن‌ها بیشترین سود نصیب شرکت می‌شود و به میزان ناچیزی در حقوق خود فرد تأثیر دارد.
افرادی هم که خود اقدام به راه‌اندازی کسب‌وکار می‌کنند بایستی هزینه‌های بالایی صرف بالا بردن مهارت خود کنند و یا در کسب‌وکار خود با سعی و خطا آن‌قدر ضرر کنند تا به مهارت لازم برسند.
در بازاریابی شبکه‌ای افراد به‌محض ورود به این تجارت تحت آموزش‌های رایگان درزمینهٔ فروش، شبکه‌سازی و خودسازی قرار می‌گیرد و در حین کار، افراد باتجربه‌تر به‌عنوان مربی و کوچ، آن‌ها را در طول مسیر راهنمایی می‌کنند.
لازم به توضیح است که آموزش‌های فروش و خودسازی و ... معمول که در بازار وجود داشته و فروخته می‌شوند فاقد هرگونه تضمین بوده و پشتیبانی خاصی ندارند و در صورت نتیجه نگرفتن فرد، شخص او را مسئول دانسته و مبلغی به فرد برنمی‌گردد.
در بازاریابی شبکه‌ای از آنجا درآمد افراد بالاسری وابسته به فروش فرد و فعالیت درست او در شبکه می‌باشد بنابراین تا حد امکان به فرد در کسب مهارت در زمینه‌های مختلف یاری‌رسانی می‌شود.
درآمد انفعالی (مرکب)
درآمد بیش از 95 درصد شاغلین در سطح جامعه وابسته به حضور ایشان است. بدین معنا که درآمد زمانی حاصل می‌شود که فرد مستقیماً درگیر کار باشد.
یکی از دغدغه‌های صاحبان این نوع مشاغل این است که در صورت بیماری، سفر، ازکارافتادگی و ... منبع درآمدی آن‌ها قطع‌شده و برای گذران زندگی خود و خانواده‌شان متحمل چالش‌های فراوانی می‌شوند.
در بهترین حالت با پرداخت حق بیمه و یا پس‌انداز بازنشستگی سعی در کاهش این نگرانی دارند که همان پرداخت حق بیمه و بازنشستگی نیز هزینه‌ای است که همواره بایستی در کنار سایر هزینه‌های خود پرداخت کنند.
تمامی ثروتمندان و نخبگان کسب‌وکار بر این موضوع تأکیددارند که بایستی تجارتی راه‌اندازی کرد که وابسته به حضور فرد نباشد و حتی بدون دخالت او تولید ثروت نماید.
به‌عنوان‌مثال یک نویسنده پس از به پایان رساندن کتاب خود و چاپ و انتشار آن، ازآن‌پس نیاز به فعالیت خاصی ندارد و حق تألیف کتاب‌های چاپ‌شده برای او درآمد انفعالی ایجاد می‌کند.
یا فردی که صاحب کارخانه است پس از راه‌اندازی کارخانه و سیستمهای تولیدی و مدیریتی آن، دیگر نیاز به حضور فیزیکی در کارخانه خود ندارد.
در بازاریابی شبکه‌ای ازآنجاکه افراد اقدام به شبکه‌سازی و راه‌اندازی تیم فروش می‌کنند در بازه نسبتاً کوتاهی می‌توانند به درآمد انفعالی برسند.
در کتاب چهار راه پول‌سازی رابرت کیوساکی، منابع درآمدی به چهار بخش کارمندی، خویش‌فرمایی، صاحبان کسب‌وکارهای بزرگ و سرمایه‌داری تقسیم‌بندی شده است.
تأکید این نخبه اقتصادی بر این است که افراد بایستی در یکی از ربع‌های صاحبان کسب‌وکارهای بزرگ یا سرمایه‌داری باشند و در دو ربع خویش‌فرمایی و کارمندی درواقع جزء طبقه فقیر جامعه به‌حساب می‌آیند.
چه قبول بکنیم چه قبول نکنیم یک فرد کارمند بایستی به‌طور کامل در خدمت شرکت یا سازمان خود باشد.
شرکت یا سازمان اوست که تعیین می‌کند چقدر می‌تواند مرخصی داشته باشد و چه زمان‌هایی اجازه دارد از مرخصی خود استفاده کند، چقدر حقوق بگیرد و درنهایت به چه اهدافی می‌تواند فکر کند.
بسیاری از افراد باوجود داشتن استعداد و شایستگی‌های بالا تنها به خاطر داشتن امنیت شغلی به یک زندگی متوسط تن می‌دهند و اسیر شرایط می‌شوند.
صاحبان مشاغل کوچک نیز با مشکلاتی بیشتر، ازجمله درگیری‌های مالی، پاسخگویی به ارباب‌رجوع، درگیری‌های کاری و ... روبرو هستند که درواقع آزادی زمانی خاصی برای لذت بردن از زندگی ندارند.
در نتورک مارکتینگ افراد بر اساس شایستگی خود و زمان و انرژی‌ای که در کار خود صرف می‌نمایند درآمد کسب می‌کنند.
هر چه فعالیت آن‌ها بیشتر باشد درآمد آن‌ها نیز بیشتر می‌شود و هیچ محدودیتی برای کسب درآمد وجود ندارد.
به دلیل اینکه نوع درآمد کسب‌شده از نوع انفعالی می‌باشد با گذر زمان و رشد کسب‌وکار، میزان وابستگی تیم به آن‌ها کمتر شده و به‌جایی می‌رسند که عملاً نیاز به گذاشتن زمان‌بر روی شبکه فروش ندارند.
لذا افراد می‌توانند بر اساس خواسته‌ها و رؤیاهای بزرگ خود بدون در نظر گرفتن شرایط کار و حتی جامعه هدف‌گذاری کنند.
جیم ران می‌گوید: شما میانگین 5 نفری هستید که بیشترین وقتتان را با آن‌ها می‌گذرانید.
انسان یک موجود کاملاً تأثیرپذیر از محیط است و محیط اجتماعی و جمع‌های دوستانه و کاری می‌تواند تأثیر بسیار زیادی بر زندگی او داشته باشد.
لذا همه بزرگان تأکیددارند در انتخاب دوست و هم‌نشین دقت داشته باشید.
در نتورک مارکتینگ یکی از پایه‌های اصلی در رشد افراد، بالا بردن رشد شخصی و داشتن دیدگاه مثبت نسبت به شرایط می‌باشد و تأکید زیادی بر بالا بردن عزت‌نفس و دوری از خودکم‌بینی می‌شود.
در این تجارت تعداد زیادی افراد با این دیدگاه و در یک تیم و با هدفی مشترک در حال حرکت هستند و در صورت بروز هر نوع حس شکست یا ناامیدی افرادی هستند که در کنار فرد قرار می‌گیرند و با دادن تجربه و انگیزه، او را از غرق شدن در این ورطه نجات می‌دهند.
چیزی که در بسیاری از تجارت‌ها وجود ندارد و دیگران منتظر شکست و از دور خارج شدن فرد هستند.
حضور در کمپ‌ها، تعامل‌ها و هم‌نشینی با افرادی که در این تجارت به موفقیت رسیده‌اند می‌تواند مسیر روشنی را برای افرادی که از طریق این تجارت می‌خواهند در زندگی به خواسته‌های خود برسند، ایجاد می‌کند.
تبعیض جنسیتی یکی از موارد گریزناپذیری است که در بسیاری از جوامع دیده می‌شود.
در بسیاری از مشاغل حقوق و دستمزد زنان پایین‌تر از مردان است و معمولاً وظایف و مسئولیت‌های پایینی به بانوان داده می‌شود.
حتی در جوامع سنتی باور بر این است که وظیفه زن تنها نگهداری از فرزندان و رتق‌وفتق امور خانواده می‌باشد.
علاوه بر این موضوعات تربیت فرزندان یکی از چالش‌هایی است که برای بانوان در راه‌اندازی کسب‌وکار محدودیت ایجاد می‌کند.
اما بر کسی پوشیده نیست یک مادر خودساخته و حاضر در اجتماع است که می‌تواند فرزندانی با اراده و متکی به نفس تربیت کند.
فارغ از این موارد زنان زیادی را در جامعه می‌بینیم که پس از سال‌ها زندگی زناشویی به دلیل جدایی و یا فوت همسر، بدون درآمد شخصی با مشکلات فراوانی روبرو هستند.
یکی از گزینه‌های بسیار مناسب برای جامعه زنان که بتوانند فارغ از همه محدودیت‌های ذکرشده به لیاقت و شایستگی اصلی خود برسند، تجارت نتورک مارکتینگ است.
این تجارت به‌عنوان یک کار پاره‌وقت و خانگی شناخته می‌شود که فرد می‌تواند بدون محدودیت زمانی که ممکن است در کارهای دیگر وجود داشته باشد، در هرلحظه از روز انجام دهد و در کنار رشد شخصی که به تربیت بهتر فرزندان و اداره بهتر امور خانواده می‌انجامد، درآمدی عالی را نیز کسب کند.
به‌جرئت می‌توان گفت که هیچ ثروتمندی در دنیا وجود ندارد که بدون کمک دیگران به آن ثروت رسیده باشد.
تیم سازی و شبکه‌سازی یکی از خصوصیات بارز افراد ثروتمند است و تنها کسانی می‌توانند تیم بزرگ و قدرتمندی ایجاد کنند که از مهارت‌های رهبری و کوچینگ بهره برده باشند.
در نتورک مارکتینگ با توجه به آموزش‌های منحصربه‌فرد و بروزی که وجود دارد و اینکه انتقال آموزش از طرف افرادی که خود در همین مسیر در حال رشد هستند صورت می‌گیرد، کیفیت رهبری و کوچینگ افراد روزبه‌روز بالا رفته و به همراه بزرگ شدن تیم، قدرت آن‌ها نیز افزایش می‌یابد.
بطوریکه در مقایسه با سایر تجارت‌ها پس از طی مدت نسبتاً کوتاهی فرد تبدیل به رهبر سازمانی چند صد نفره می‌شود.
به‌عنوان نمونه، ترس از سخنرانی در جمع یکی از بزرگ‌ترین ترس‌های انسان است.
در نتورک مارکتینگ به دلیل اینکه فرد برای کسانی سخنرانی می‌کند که مانند خود او هستند و کاملاً او را درک می‌کنند و از جمع‌های کوچک شروع‌شده و به اجتماعات بزرگ می‌رسد، می‌تواند در مدت نسبتاً کوتاهی به یک سخنران حرفه‌ای تبدیل شود.
یکی از چالش‌های بزرگ کسب‌وکارهای نوپا که باعث شکست آن‌ها می‌شود، عدم بازدهی در سال‌های اول شروع به کار است.
مشکل از جایی شروع می‌شود که فرد کارآفرین برای پیشبرد اهداف خود اقدام به استخدام نفراتی می‌کند و چون در ابتدای کار هنوز جایگاه خود را در بازار پیدا نکرده و فروش پایینی دارد مجبور است حقوق افراد و سایر هزینه‌ها را از سرمایه پرداخت کند و در طول زمان باعث نحیف شدن و درنهایت ورشکستی آن تجارت می‌شود.
برخی مشاغل نیز که از این چالش عبور می‌کنند در زمان‌های رکود بازار مجدداً با چنین مسائلی روبرو می‌شوند و معوقات حقوق کارگران، هزینه‌های تولید، وام‌ها و بدهی‌ها و ... و به‌احتمال فراوان اعتصاب کارگران باعث زمین خوردن آن تجارت می‌شود.
ضمن اینکه مسائل مالی و اداری و کلاً پشتیبانی تولید باعث می‌شوند تمرکز فرد از روی مسائل اصلی برداشته شود.
در تجارت نتورک مارکتینگ کلیه مسائل مالی و اداری بر عهده شرکت تولیدکننده یا توزیع‌کننده می‌باشد و افراد پورسانت فروش و شبکه خود را پس از محاسبه حق‌الزحمه‌ها از شرکت دریافت می‌کنند.
درواقع درعین‌حال که افراد در یک تیم فعالیت می‌کنند ولی هیچ‌گونه مراوده مالی بین آن‌ها صورت نمی‌گیرد و از لحاظ قانونی عملکرد نادرست زیرمجموعه برای فرد مسئولیتی ایجاد نمی‌کند.
یکی از مسائلی که در شرکت‌ها وجود دارد عدم بازدهی افراد است.
ازآنجاکه در مشاغل مختلف و به دلایل مختلف برخی خود را در سود شرکت ذی‌نفع نمی‌دانند، زمانی فعالیت دارند که تحت نظارت مستقیم باشند و به‌محض اینکه نظارت از روی آن‌ها برداشته شود به حاشیه می‌روند و درعین‌حال حقوق ثابت خود را هر ماه دریافت می‌کنند.
اخراج و برخورد با این افراد نیز مشکلات خاص خود را دارد که در این مقال نمی‌گنجد.
در بازاریابی شبکه‌ای افراد بر اساس شایستگی خود پورسانت دریافت می‌کنند و چون بازخورد تلاش خود را مستقیماً دریافت می‌کنند لذا تلاش بیشتری به خرج می‌دهند و کسی درآمد بیشتری دارد که با جدیت و انرژی بیشتری فعالیت کرده باشد.
بسیاری از افراد برای اینکه زندگی باثباتی داشته باشند جهت دریافت یک حقوق ثابت مجبورند برای دیگران کار کنند.
درواقع بیشتر وقت ایشان صرف فعالیت برای دیگران می‌شود و اگر بخواهند برای خود کسب‌وکاری راه‌اندازی کنند به دلیل زمان کمی که برای آن‌ها می‌ماند نمی‌توانند این کار را انجام دهند.
درهرحال راه‌اندازی یک کسب‌وکار بخصوص در مراحل اولیه نیاز به تمرکز بالا و صرف زمان و انرژی زیادی دارد و بایستی فرد کل زمان خود را بر روی آن متمرکز کند که برای افراد کارمند تقریباً نشدنی است.
در بازاریابی شبکه‌ای به دلیل اینکه افراد می‌توانند از اهرم و کمک دیگران استفاده کنند، با صرف زمانی بین 3 الی 5 ساعت در روز می‌توانند کسب‌وکار خود را با حفظ شغل اصلی راه‌اندازی کنند و به‌مرور و با رشد در این تجارت، درآمد خود را به ارقامی بالاتر از 2 تا 3 برابر حقوق شغل ثابت خود برسانند و پس‌ازآن کار کردن برای دیگران را رها کرده و تنها به کسب ثروت از طریق این تجارت برای خود بپردازند
نتورک مارکتینگ تجارتی است که همه افراد فارغ از سن، نژاد، جنسیت، دین، قومیت و حتی سابقه می‌توانند در آن شروع به فعالیت کنند و هیچ نیازی به ارائه سابقه کار، معرفی، مدرک یا سفارش از فرد خاصی نیست.
در زیر به تعدادی از افراد اشاره می‌شود که با وجود داشتن سوابق و مشاغل قبلی توانسته‌اند در این صنعت رشد چشم‌گیری داشته باشند.
در کشور خودمان ایران نیز افرادی هستند که در حال حاضر درآمدهای فوق‌العاده‌ای از راه این تجارت به دست آورده‌اند که به دلیل اینکه از آن‌ها کسب اجازه نشده، از آن‌ها نام برده نمی‌شود.
- جیم ران: او را در جهان به‌عنوان فیلسوف موفقیت می‌شناسند و افراد زیادی ازجمله آنتونی رابینز، برایان تریسی، دارن هاردی و ... شاگردی این مرد بزرگ را از افتخارات خود می‌دانند.
جیم ران در سن 25 سالگی در حالیکه یک کارمند ساده بود و با انبوهی از بدهی و مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کرد وارد این تجارت شد و تنها پس از 6 سال به ثروت فوق‌العاده‌ای دست‌یافت و در ادامه به مسافرت به اقصی نقاط جهان و آموزش موفقیت به دیگران پرداخت.
- دکستریاگر: یک فروشنده آب آشامیدنی در محله‌های فقیرنشین بود که لکنت زبان نیز داشت. پس از ورود به نتورک مارکتینگ بعدها به‌عنوان یکی از رهبران اثرگذار در این صنعت با درآمدی بسیار بالا شناخته شد.
- سارا رابینز: یک معلم مهدکودک و خجالتی که به همراه مادرش وارد این تجارت شد. در خاطراتش می‌گوید برای اولین باری که اقدام به فروش محصول به یک خانم نمود به دلیل استرس بالا بر روی وی بالا آورد. در حال حاضر یکی از ثروتمندترین نتورکرهای دنیا بشمار می‌رود.
- مارک یارنل: یک کشیش مقیم در شهری کوچک در ایالت تگزاس که بعلت ورشکستگی در حال از دست دادن تمام دارایی و اموال خود بود. پس از وارد شدن به تجارت نتورک مارکتینگ، در حال حاضر یکی از رهبران این تجارت در دنیا شناخته می‌شود.
- تیم سلز: در نیروی دریایی ارتش آمریکا به‌عنوان تکنیسین خنثی‌سازی بمب‌های زیردریایی مشغول به فعالیت بود که از طریق یک آگهی در روزنامه با این تجارت آشنا شد. او در حال حاضر یک تیم بین‌المللی دارد و در سراسر دنیا اقدام به برگزاری همایش‌ها، سمینارها و آموزش نتورکرها می‌نماید.
آنچه در این مقاله گفته شد تنها بخشی از مزایای تجارت بازاریابی شبکه‌ای بود و افراد زمانی بهتر این صنعت را می‌شناسند که در آن شروع به فعالیت کنند.
پرواضح است که راه‌اندازی هر کسب‌وکار ازجمله نتورک مارکتینگ نیازمند یک چرایی بزرگ، جدیت در کار و گذاشتن زمان و انرژی می‌باشد.
تجارت بازاریابی شبکه‌ای بدون شک یک تجارت سودده است ولی زودده نیست و افرادی در این تجارت موفق می‌شوند که صبر پیشه کنند و در کنار تغییر خود به تغییر شرایط زندگی خود بپردازند.
نویسنده: جناب آقای علیرضا مصباحی فر از دانش پذیران دوره دوم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب‌وکار ویدان
تمام حقوق مادی و معنوی برای ویدان محفوظ می‌باشد
