فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه
آگاهی بخشیدن اولین گام کمک به نوجوان در جهت تبدیل نوجوان به یک شخص بزرگ‌سال است. عدم ایجاد شخصیت بلوغ‌یافته، متکی شدن نوجوانان به پدر و مادر را به همراه دارد.
اتکای به والدین، نوعی نیروی محرک پشت سر نوجوانان ایجاد می‌کند که با رسیدن دوره بلوغ بایستی انگیزه‌های درونی و بیرونی نوجوان جایگزین آن شود.
شناخت انگیزه‌ها و ارتباط آن‌ها با اهداف و ارزش‌های نوجوانان نیازمند امر یاددهی می‌باشد.
2-1- طرح مسئله
در زندگی روزمره پاسخ به سؤالاتی از قبیل مهم‌ترین موضوع در زندگی من چیست، نمی‌دانم چه‌کار باید بکنم.
از صبح تا شب دنبال برنامه‌ریزی‌ام، حتی شب‌ها درست نمی‌خوابم، احساس می‌کنم هر چی پیش می‌روم به چیزی نمی‌رسم.
هرقدر کتاب می‌خوانم و آموزش می‌بینم فایده‌ای ندارد، همیشه سرم شلوغ است و از زندگی لذت نمی‌برم، هیچ کاری را نمی‌توانم تمام کنم و چون می‌خواهم هر کاری را به بهترین شکل ممکن انجام بدهم اصلاً شروعش نمی‌کنم.
داستان زندگی بسیاری مردم به این شکل است که مطالعه می‌کنند و آموزش می‌بینند اما به آن هدف‌هایی که می‌خواهند نمی‌رسند پس مشکل کجاست.
پاسخ به سؤالات و دغدغه‌های فوق با پرداختن به مقوله مهم ارزش‌شناسی و آموزش‌های مرتبط با آن میسر می‌شود.
دوره نوجوانی به‌عنوان مسیر شکل‌گیری شخصیت افراد بسیار حائز اهمیت است و پرداختن به ارزش‌شناسی و آموزش‌های مرتبط با آن در این دوره، گره‌گشای بسیاری از مشکلات پیش روی نوجوانان خواهد بود.
علم مربیگری یا کوچینگ نوجوانان می‌تواند بسیاری از نوجوانان را از بلاتکلیفی نجات دهد و از هدر رفتن عمرشان در جهت صرف کارهایی که به ظن خودشان مفید است، جلوگیری کند.
3-1- ضرورت تحقیق
پرداختن به آموزش در دوره نوجوانی با محوریت ارزش‌شناسی، بسیاری از چالش‌های آینده زندگی نوجوانان را از بین می‌برد.
اگر نوجوانان بتوانند با اهداف خودشان ارتباط برقرار کنند، به‌تدریج اعتمادبه‌نفس در آن‌ها شکل می‌گیرد و می‌توانند با بینش بیشتری درباره خود فکر کنند.
آموزش‌های ارزش‌شناسی باعث می‌شود نوجوانان راهی برای مراقبت از افکار، اهداف و ارزش‌های خود پیدا کنند و تا پایان عمر در این مسیر گام بردارند.
عدم مشخص بودن اهداف و ارزش‌ها در دوران نوجوانی، دوران ناخوشایندی را ایجاد می‌کند درحالی‌که می‌تواند دوران بسیار زیبا و فوق‌العاده‌ای را رقم بزند.
نوجوانان ممکن است به دلایل مختلفی از قبیل: تغییرات سنی و جسمی، عدم تعادل هورمون‌ها، نوسانات خلقی و بسیاری موارد دیگر شرایط سخت و پرفشاری را تحمل نمایند.
علم مربیگری یا کوچینگ نوجوانان با بهره بردن از اصول علمی و تجربی مواجهه با چالش‌های دوره نوجوانی را سهولت می‌بخشد.
4-1- روش تحقیق
تحقیق و بررسی در رابطه با کوچینگ نوجوانان بر اساس مفاهیم اصلی و بنیادی آموزش حول شناخت اهداف و ارزش‌ها صورت گرفته است.
چراکه شناخت اهداف و ارزش‌ها در زندگی به‌عنوان کلید گشایش درب‌های خوشبختی تلقی می‌شود.
این تحقیق کوشیده تا علاوه بر تعریف واژه مربیگری، اهمیت مسائل مرتبط با این موضوع را با توجه به شرایط دوره نوجوانی بازگو کند.
5-1- پیشینه تحقیق
امروزه بهره بردن از تجربیات دیگران و توجه به مقوله آموزش، امری ضروری محسوب می‌شود، چراکه صرف عمر انسان در جهت آزمون‌وخطا برای هیچ انسان عاقلی پذیرفته‌شده نیست.
در دنیای امروز مربیگری مقوله گسترده‌ای است که جایگاه ویژه‌ای در زندگی افراد دارد.
شناخت زوایای پنهان و آشکار رفتار نوجوانان موضوعی است که مربی در جهت کیفیت بخشیدن به زندگی مخاطب خود به دنبال آن می‌باشد.
در ابتدا مربیگری به‌صورت یک واژه کلی مطرح بود و به‌تدریج با توجه به نیاز جوامع و استقبال گسترده، از آن به دسته‌بندی‌های متعدد برحسب سنین و حرفه‌های مختلف بدل گردید.
علم مربیگری در دوره نوجوانی با شناخت حقایق موجود و پرهیز از تمرکز برگذشته، درصدد همراهی نوجوان به سمت قله‌های خوشبختی برمی‌آید.
تجربه موفق به‌کارگیری این مقوله در کشورهای پیشرفته و بعضی کشورهای درحال‌توسعه گواه بر این موضوع است.
فصل دوم: ارائه یافته‌ها
1-2- مربیگری
بسیاری از افراد کوشیده‌اند با مطالعه و تحقیق، به موفقیت دست پیدا کنند، اما حقیقتاً این امر محقق نشده است.
افرادی که با سماجت اهداف خودشان را دنبال کرده‌اند، نگاهشان به زندگی را تغییر داده‌اند و دیگر مثل قبل به دنبال رسیدن به هر موفقیتی نبوده‌اند.
با گذشت زمان این موضوع مهم به شکل‌گیری مفهوم ارزش‌شناسی منجر شده و اکنون گره‌گشای حل بسیاری از چالش‌های پیش روی افراد می‌باشد.
تعریف این علم از دو دیدگاه صورت می‌گیرد: الف- از نگاه مربی. ب- از نگاه شخص آموزش‌دیده.
الف- از نگاه مربی
مربی کسی است که می‌خواهد یک ارتباط مؤثر با شخص مورد آموزش ایجاد کند. مربی یک زیربنا و پی محکمی ایجاد می‌کند.
نمود این بنای محکم، رازداری، احساس امنیت، احساس اعتماد و اطمینانی است که باعث می‌شود مخاطب مربی دغدغه‌ها و مشکلاتش را بازگو نماید و شهامت بیان حرف‌هایی را که نمی‌توانست برای هرکسی بگوید پیدا کند.
این مهارت که منجر به ایجاد یک ارتباط مؤثر در جهت شناخت مشکلات نوجوان می‌شود، در اختیار مربی (کوچ) است.
ب- از نگاه شخص آموزش‌دیده از دیدگاه یک مراجعه‌کننده، مربیگری در مواجهه افراد، با چالشی که قابل‌رفع نیست و یا رفع آن با روند کندی انجام می‌شود، سودمند است.
2-2- ارزش‌ها
از دیدگاه اغلب افراد، ارزش‌ها به ویژگی‌های کلی شامل: صداقت، درستکاری، اعتماد و.. گفته می‌شود.
در علم مربیگری ارزش‌شناسی از ایده آل‌ها گذر می‌کند چراکه ارزش‌های مذکور را بایدها و نبایدهای رفتاری می‌داند.
از نگاه علم مربیگری در حیطه ارزش‌شناسی، ارزش‌های افراد مانند اثرانگشت، الگوی شبکیه چشم و صدای هرکسی منحصربه‌فرد است.
این ارزش‌ها با آنچه افراد بیشتر طالب آن هستند و یا به عبارتی به‌عنوان خلأ زندگی خود تلقی می‌کنند، رابطه عمیقی دارد.
ارزش‌های افراد منحصربه‌فرد است مثلاً ممکن است شما و شخص دیگری هر دو عاشق یادگیری باشید.
ولی شما آمار و ارقام برایتان مهم است و شخص دیگر از تسلط بر روی مفاهیم عمیق فلسفی لذت ببرد.
در حیطه خانواده دو دسته از خانواده به یک اندازه برای تربیت فرزندانشان ارزش و اهمیت قائل‌اند یکی تربیت را ایجاد چالش، نظم و انضباط می‌داند و دیگری آن را فراهم نمودن راحتی در زمان سختی می‌داند.
3-2- نتیجه‌گیری
معمولاً نوجوانان با توجه به مدل رفتاری و تربیتی حاکم بر خانواده، با مسائل برخورد می‌کنند.
حل چالش‌های مرتبط با تغییرات جسمی، سنی و خلقی نوجوانان به حمایت خانواده نیاز دارد.
از طرفی شکل‌گیری شخصیت مسئولانه نوجوان ایجاب می‌کند که به‌تدریج از حمایت خانواده کاسته شود و این موضوع با تمرکز بر روی مقوله ارزش‌شناسی محقق می‌شود.
درواقع ارزش‌شناسی یافتن هدف‌های مختص خود نوجوان است که با ایجاد انگیزه‌های درونی و بیرونی به فعلیت می‌رسند.
در علم مربیگری یا کوچینگ نوجوانان چگونگی یافتن ارزش‌های فردی آموزش داده می‌شود.
علم کوچینگ نوجوانان با ایجاد یک ارتباط مؤثر با نوجوان بستر اعتمادسازی را فراهم می‌کند تا نوجوان دغدغه‌های خود را بیان کند و سپس ارزش‌های واقعی نوجوان نمایان می‌شود.
دراین‌ارتباط از ایده آل گرایی محض و قضاوت کردن پرهیز می‌شود.
کوچینگ مانند آینه‌ای فرد را به خودش نشان می‌دهد و اگر با واکنش منفی فرد روبرو شد، آینه را عوض می‌کند تا باورپذیری فرد نسبت به خودش خدشه‌دار نشود.
کوچینگ به نوجوان کمک می‌کند تا صدای جنگجوی درون خود را آزاد کند و مهم‌تر از آن به کشف آنچه قلبا به آن توجه دارد، بپردازد.
4-2- پیشنهادات
در دنیای امروز علم مربیگری جایگاه ویژه‌ای در آموزش دارد و پرداختن به این موضوع نیازمند توجه آموزش‌های عمومی نسبت به این مقوله است.
شایسته است آموزش‌وپرورش به‌عنوان متولی امر آموزش در کشور به گنجاندن موضوع مربیگری نوجوانان در کتاب‌های درسی توجه داشته باشد.
آیا شما پدر و مادر یک نوجوان هستید؟ آیا صحبت کردن با آن‌ها به مقدار زیادی دشوار است؟ تمام نوسانات خلقی، نگاه‌های عبوس، "من خوبم" و "هر چه باشد!"
مهم نیست چقدر تلاش می‌کنید، به نظر نمی‌رسد که او را درک کنید؟
والدین می‌خواهند نوجوانانشان اعتمادبه‌نفس داشته باشند، شاد باشند، مسئولیت‌پذیر باشند، مهارت‌های اجتماعی خوب و سبک زندگی سالم داشته باشند.
اما چگونه می‌توانید به همه این‌ها دست یابید درحالی‌که نمی‌توانید یک ارتباط ساده با آن‌ها برقرار کنید؟! پاسخ‌های زیادی برای این مورد وجود دارد. اولین مورد در نگاهی به سبک فرزند پروری شما نهفته است.
ما به‌عنوان والدین جوان اغلب مجبوریم برای تربیت فرزندانمان سبکی مقتدرانه در پیش بگیریم.
انضباط دقیق، قوانین روشن، ضرب‌الاجل‌ها، عمدتاً دستورالعمل‌های بالا به پایین مثل مدیر به زیردست، احتمالاً فضای زیادی برای مذاکره وجود ندارد که ممکن است برای گروه سنی جوان‌تر به‌خوبی کار کند، زیرا کودکان یاد می‌گیرند خود انضباط را رعایت کنند، مرزها را درک کنند و قوانین را در صورت ارائه دلایل، رعایت کنند.
برای همین رعایت قوانین همراه با عشق و محبت فراوان، هم برای والدین و هم برای فرزند خوب کار می‌کند.
وقتی بچه‌ها به سنین نوجوانی می‌رسند، بزرگ می‌شوند، تغییر عظیمی نه‌تنها در جسم فیزیکی آن‌ها که کاملاً قابل‌مشاهده است، بلکه در ذهن آن‌ها نیز رخ می‌دهد.
رسیدن به نوجوانی می‌تواند برای او آشفتگی به همراه داشته باشد و می‌تواند برای نوجوانان ویرانکننده باشد، زیرا این رشد ناگهانی جسمی و ذهنی می‌تواند بر او غلبه کند.
در این زمان والدین باید بیاموزند که سبک فرزند پروری خود را به‌جای سبک مقتدرانه به‌سرعت به چیزی تغییر دهند که دموکراتیک‌تر است، به‌جای دستور دادن، سؤال بپرسد، قوانین روشنی داشته باشد.
اما در فضایی که انعطاف‌پذیری، عدم قضاوت و یک رابطه دوستی محرمانه داشته باشد و نوجوان بتواند به والدین اعتماد کند.
فضایی برای صحبت در مورد هرگونه نگرانی یا موقعیت. اساساً والدین باید نقش "مربی یا کوچ" را داشته باشند.
کوچینگ نوجوان را مستقل می‌کند: کوچینگ به معنای ارائه پشتیبانی است. کوچینگ ارائه مشاوره نیست. کوچینگ نوجوانان شما را تشویق می‌کند تا خودش فکر کند. بدون هیچ قضاوتی به آن‌ها گوش دهید. به آن‌ها نگویید که چه کاری انجام دهند و چه کاری را نباید انجام دهند. از تجربیات گذشته خود استفاده نکنید، آینده آن‌ها را شکل می‌دهد. به‌عنوان راهنمایی برای باز کردن منابع درونی آن‌ها عمل کنید تا آن‌ها را قادر به تصمیم‌گیری، غلبه بر موانع و دستیابی به اهداف خود کنند.
کوچینگ نوجوانان آن‌ها را به خودآگاهی می‌رساند: با استفاده از همان زبانی که نوجوان صحبت می‌کند، مربی می‌تواند عمیق‌تر در معنای کلمات استفاده‌شده و احساس مرتبط با آن تحقیق کند و سعی کند به ریشه نگرانی نوجوان برسد. وقتی مربی افکار، باورها و ارزش‌های آن‌ها را عمیق‌تر می‌کند، بچه‌ها درباره خودشان بیشتر می‌آموزند. خودآگاهی باعث می‌شود که به خود اعتماد کنند و به آن‌ها کمک می‌کند کمتر مضطرب باشند و برای اداره زندگی‌شان آگاه‌تر باشند.
کوچینگ نوجوانان اعتمادبه‌نفس ایجاد می‌کند: مربیگری بر صحبت در مورد نقاط قوت متمرکز است. گاهی اوقات نوجوانان دائماً روی چیزهایی که ندارند و در آن‌ها مهارت ندارند، تمرکز می‌کنند. یک مربی خوب با دقت گوش می‌دهد و مکالمه را به سمت صحبت در مورد آنچه دارند و ویژگی‌های خوبی که دارند هدایت می‌کند. این باعث می‌شود که نوجوان احساس توانایی و اعتمادبه‌نفس بیشتری داشته باشد و بر ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود تمرکز کند تا از روزهای سخت عبور کند و در زندگی خود پیشرفت کند. همچنین زمینه‌های بهبود را به ارمغان می‌آورد که آن‌ها می‌توانند هم‌زمان روی آن‌ها کار کنند.
کوچینگ به تجسم آینده کمک می‌کند: کوچینگ در گذشته نمی‌ماند، کوچینگ به حال نگاه می‌کند و به سمت آینده حرکت می‌کند. یک مربی می‌تواند نوجوانان را در تجسم آینده موردنظرشان و نحوه برنامه‌ریزی برای رسیدن به آن راهنمایی کند. اتصال آن آینده دلخواه به احساسات و عواطف آن‌ها به ایجاد پیوندی کمک می‌کند که آن‌ها را ترغیب می‌کند تا روی برنامه‌های عملی برای رسیدن به آن کار کنند و باعث می‌شود بیشتر احساس کنند که بر زندگی خود فرماندهی و کنترل دارند.
کوچینگ به ایجاد رابطه سالم کمک می‌کند: تمام نکات فوق در کنار هم، چشم‌اندازی متفاوت به زندگی می‌دهد. بخشی از فرآیند کوچینگ به فرد کمک می‌کند تا یاد بگیرد که روابط سالم چگونه به نظر می‌رسد، که شامل مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های حل تعارض می‌شود، که نوجوان را قادر می‌سازد تا روی روابط به شیوه‌ای مثبت و سالم کار کند. سلامت روانی و جسمی ما به موفقیت شخصی و حرفه‌ای کمک می‌کند.
آیا می‌خواهید به نوجوان خود کمک کنید تا مستقل، با اعتمادبه‌نفس، خودآگاه، سخاوتمند، ارتباط‌پذیرتر و متمرکز بر ساختن آینده خود شود؟
درحالی‌که برخی نوجوانان ممکن است در مسیر درست زندگی باشند، برخی دیگر ممکن است به کمک و همراهی نیاز داشته باشند که در جهت درست راهنمایی شوند.
اگر چنین است، می‌توانید از یک مربی زندگی حرفه‌ای کمک بگیرید، که بتواند با نوجوان شما کار کند یا می‌توانید تغییراتی در سبک فرزند پروری خود ایجاد کنید، نکات ظریف مربیگری را یاد بگیرید و سپس مربی فرزند خود شوید!
چه کسی فرزند شما را بهتر از شما می‌شناسد و این نه‌تنها به شما کمک می‌کند تا آن اعتماد را دوباره به دست آورید، بلکه به شما کمک می‌کند تا بخشی از زندگی نوجوان خود شوید!
نویسنده: سرکار خانم مهدیه حسنی سعدی از دانش پذیران دوره دوم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب‌وکار ویدان
برای کودک و نوجوان ۷ تا ۱۸ سال خود، به مدت یک سال کوچ بگیرید. بزرگ‌ترین و ماندگارترین سرمایه‌گذاری برای فرزندتان، ثبت‌نام او در دوره هیرو است.
آرامش ذهنی، فراوانی، توانایی برقراری رابطه و تعامل بسیار خوب با افراد در موقعیت‌های مختلف، ازجمله مزایای هوش هیجانی بالا هستند.
فرزند شما با هوش هیجانی بالا، در هر بعدی از زندگی موفق‌تر خواهد بود. محور توسعه در نهاد آموزش‌وپرورش، انسان است. پرورش و آموزش دانش آموزان برای ایفای نقش در آینده، توجهی خاص می‌طلبد.
اهمیت خودشناسی، هدفمندی، عزت‌نفس، هوش هیجانی، سواد رسانه‌ای و… اگر کمتر از سواد تحصیلی فرزندانتان نباشد، قطعاً کمتر از آن نیست و همان‌طور که می‌دانید، این مهارت‌ها در مدارس آموزش داده نمی‌شوند.
اگر دلسوز فرزندانتان هستید، اگر به دنبال سرمایه‌گذاری بلندمدت و بدون ریسک برای آینده فرزندتان هستید، هیرو بهترین انتخاب است.
دوران طلایی برای آموختن و شکل‌گیری شخصیت فرزندان، از سن ۷ تا ۱۵ سالگی است. در این سال‌ها مدل ذهنی و گفتاری آن‌ها شکل می‌گیرد.
در این سنین اندیشه، حس کنجکاوی و قدرت یادگیری کودکان و نوجوانان در سطح بالایی قرار دارد و چنانچه این قابلیت‌ها رنگ خودباوری و اعتمادبه‌نفس بگیرد، شگفت‌انگیز خواهد بود.
در دوره هیرو، فرزندان شما یاد می‌گیرند ارزش‌هایی را که توسط احساساتشان نشان داده می‌شوند، پیدا کنند. یاد می‌گیرند احساسات خود را پردازش کنند و در هماهنگی با ارزش‌های خود زندگی کنند.
این دوره به فرزند شما کمک می‌کند شخصیت قوی داشته باشد. به توسعهٔ آگاهی عاطفی فرزند شما کمک می‌کند. اول آگاهی از احساسات خود، سپس آگاهی از احساسات دیگران.
فرزند شما یاد می‌گیرد به‌صورت تیمی کار کند و انواع چالش‌ها و تعارضات را مدیریت کند. با تقویت هوش هیجانی، فرزند شما می‌تواند با دیگران همکاری کند و پیوندهای عاطفی سالم برقرار کند.
برای دریافت مشاوره رایگان و ثبت‌نام در دوره اینجا را کلیک کنید.
تمام حقوق مادی و معنوی برای ویدان محفوظ می‌باشد
