تابه‌حال رؤیای سخنرانی در یک رویداد بزرگ داشته‌اید؟ آیا شما هم از صحبت کردن در جمع، هراس دارید؟ پیامی برای انتقال دادن به افراد دارید اما روش بیان کردن آن را نمی‌دانید؟ داستانی دارید که دوست دارید به شکلی مؤثر آن را بیان کنید؟
احتمالاً افراد بسیاری در دنیا، حرفهای زیادی در طول زندگی‌شان داشتند اما صرفاً چون مهارت نحوهٔ انتقال آن را نداشتند، بدون آنکه دیگران را از این دانسته‌هایشان بهره‌مند کنند از دنیا رفته‌اند.
درواقع انسان هرقدر هم که انبوهی از علم و دانش داشته باشد، تا زمانی که توانایی انتقال آن به شکل درست را نداشته باشد، عملاً آن علم با مرگشان از بین خواهد رفت.
اینجاست که اهمیت انتقال اطلاعات مخصوصاً به شیوهٔ صحیح مطرح می‌شود.
درست زمانی که با اقیانوسی از صورت‌ها مواجه هستیم برای انتقال پیامی که برایمان ارزشمند است، بدن به شکل ناخوشایندی کار می‌کند.
دست‌ها عرق می‌کنند و دهان خشک می‌شود، احتمالاً زانوها شروع به لرزیدن می‌کنند یا لرزشی در صدایتان آشکار می‌شود.
قلبتان آن‌قدر سریع و محکم می‌تپد که خدا می‌داند!
در مقابل این علائم ناخودآگاه فقط دوست داریم هر چه سریع‌تر از پشت تریبون سخنرانی پایین بیاییم قبل از آنکه همه متوجه اضطرابمان شوند.
اما این کاملاً عادی است. طبیعی است که برای صحبت در مقابل بسیاری افراد که چشم به ما دوخته‌اند تا پیاممان را دریافت کنند، مضطرب باشیم.
نکته این است که باید یاد بگیریم چطور از این ترس نهایت استفاده را ببریم و آن را کنترل کنیم.
چیزی که در این شرایط نیاز داریم، به‌جای فرار از سخنرانی، ایستادن، ادامه دادن و مقابله با این ترس‌هاست.
• گاهی می‌ترسیم تمام افراد شنونده، به شکلی که دوست نداریم ما را قضاوت کنند. همهٔ ما از قضاوت شدن دل خوشی نداریم. • فکر می‌کنیم تک‌تک مخاطبان احتمالاً متوجه شدت استرسمان شده‌اند و در چشم آن‌ها مثل یک بی‌دست‌وپا هستیم. • ممکن است اشتباهی در صحبت کردن کنیم و فاجعه به بار آوریم یا تحقیر شویم. • شاید به‌خوبی “ فلانی” نباشیم. • اگر مخاطب از ما خوشش نیاید چه؟! • اگر متوجه منظور ما از صحبت‌هایمان نشوند چه؟!
و احتمالاً صدها فکر مشابه دیگر که در زمان سخنرانی به ذهنمان خطور می‌کند...
چند راه برای اینکه زمانی که افراد زیادی در حال تماشای ما هستند طبیعی‌تر عمل کنیم و سخنرانی بهتری داشته باشیم:
• تمرکزتان و توجهتان را از روی خودتان بردارید. این خیلی عذاب‌آور است که دائم به احساساتتان در زمان سخنرانی توجه کنید مخصوصاً زمانی که احساس ناخوشایندی دارید. در این صورت حتی تک‌تک عرق‌های روی صورتتان و تمام لرزش‌های صدا و دستتان را احساس خواهید کرد و این فقط شرایط را بدتر می‌کند.
• در عوض سعی کنید ذهنتان را از روی دقت و تمرکز روی خودتان دور کنید. کمی محیط را نگاه کنید و ببینید چطور می‌توانید از این شرایط به نفع خودتان سود ببرید. هزاران چیز می‌تواند وجود داشته باشد تا شما ذهنتان را گول بزنید و از دقت کردن و تمرکز روی ترستان دست‌بردارید. زمانی که تمرکز را از روی خودتان و ترستان برمی‌دارید احساس اعتمادبه‌نفس بیشتری خواهید داشت.
• تصور کنید مخاطبان، دوستان شما هستند. این کار ترس سخنرانی را تبدیل به شیرینی هم‌صحبتی با دوستان می‌کند. افراد به‌طور طبیعی خواستار موفقیت همدیگر هستند مگر اینکه مخاطبان واقعاً با ما دشمنی داشته باشند. پس مخاطبان درواقع مخالفان شما نیستند، به‌جای آنکه به‌طور مداوم فکر کنید که ممکن است شمارا دوست نداشته باشند، به آن‌ها این فرصت را دهید که از شما خوششان بیاید.
• سعی کنید آن‌ها را با خود همراه کنید. برای این کار گاهی سؤالاتی بپرسید تا آن‌ها را درگیر سخنرانی خود کنید.
• به افرادی نگاه کنید که به نشانه موافقت با شما سرشان را تکان می‌دهند. درواقع تا زمانی که در چهرهٔ مخاطبانتان ری اکشنی خلق می‌کنید، برگ برنده دست شماست.
• بدانید که اشتباه اشکالی ندارد. همهٔ ما امکان اشتباه داریم. باز ساختن خود و احیا کردن دوباره سخنرانی بعد از یک اشتباه، نقطه قوت است و جلوهٔ زیبایی دارد.
• نکتهٔ بعد این است که سعی کنید مخاطب را بیدار نگه‌دارید. برای بیدار نگه‌داشتن حضار می‌توانید از این چند مورد استفاده کنید.
1. سؤالات بدیعی بپرسید. سؤالاتی که پاسخ آن‌ها برای مخاطب مشخص است. 2. با هر تعداد از افراد که می‌توانید ارتباط چشمی برقرار کنید. 3. چالش‌برانگیز باشید 4. سرعت صحبت کردنتان را تغییر دهید 5. کوتاهی و بلندی صدایتان را تغییر دهید 6. ثابت یکجا نمانید. حرکت کنید. چشم‌ها وقتی برای مدت طولانی به یک نقطه نگاه می‌کنند خسته می‌شوند.
• اگر معمولاً خوب شوخی می‌کنید، می‌توانید در سخنرانی از آن استفاده کنید. البته شوخی درست در زمان و مکان درست است که می‌تواند به‌خوبی تأثیرگذار باشد.
• داستان بگویید. داستان‌ها شمارا مانند یک انسان واقعی نشان می‌دهند، نه صرفاً کسی که هدفش انتقال یک سری دانسته‌هاست. گاهی از تجربیات خود سخن بگویید.
• با حضار صحبت کنید نه با اسلایدهایتان! اسلایدها قرار است پشتیبان صحبت‌های شما باشند، نه برعکس!
• از خودتان لذت ببرید.
• از یک کوچ کمک بگیرید.
یک مربی کمک می‌کند مهارت‌های سخنرانی در جمع و ارتباطات خود را به شکل چشمگیری ارتقا دهید.
یکی از کارهای آن‌ها گوش دادن به صحبت‌ها و سخنرانی‌های شما و دادن بازخورد و کمک به پیشرفت شماست.
یک کوچ سخنرانی ممکن است روی متد خاصی از فن بیان و سخنرانی تمرکز کند یا اینکه تعلیم و تمرین‌های عمومی را در این زمینه به شما ارائه دهد.
• یک کوچ می‌تواند به شما کمک کند تا اعتمادبه‌نفس، بیانگری و قدرت ارتباط خود را افزایش دهید. حرکات دست و بدن، نفس کشیدن و صدای خود را بهبود بخشید. • به شما کمک می‌کند استرس و اضطراب خود را مدیریت دهید. • جذبه و گیرایی خود را در هنگام سخنرانی افزایش دهید. • قدرت تخیل، خودجوشی و خلاقیت خود را بیفزایید. • به کمک عناصر و ساختارهای درست داستان‌گویی، مهارت بیان داستان‌های جذاب را کسب کنید. • به‌وسیلهٔ روش‌های مختلف ادبیاتی، سخنرانی خو را کارآمدتر و زیباتر کنید. مانند شعر گفتن و... • صلاحیت‌ها و شایستگی‌های لازم را کسب کنید. • یک کوچ می‌تواند مسیر یادگیری یک سخنرانی زیبا را برای شما سهل و سریع‌تر کند.
نویسنده: سرکار خانم فاطمه هدایتی از دانش پذیران دوره دوم تربیت کوچ حرفهای کسب‌وکار ویدان
تمام حقوق مادی و معنوی برای ویدان محفوظ می‌باشد
