یکی از مهارتهای کوچینگ درزمینهٔ افزایش خودآگاهی مراجع, ارائه یک بازخورد در کوچینگ مناسب و مؤثر است. این مهارت به مراجع، روحیه و انگیزه میدهد.
بازخورد، ارائه اطلاعات مثبت و اصولی به روشی سازنده و مفید است تا فرد بتواند از این اطلاعات به نفع خود استفاده کند و رفتار و عملکردهای خود را بهبود ببخشد و در مورد خود و کارهایش احساس خوبی به دست بیاورد.
بازخورد دادن در کوچینگ و بازخورد گرفتن یکی از ابزارهای اساسی در برقراری ارتباط مؤثر است و به شخص کمک میکند که مسائل را از زاویهٔ دیگری نگاه کند.
بازخورد در کوچینگ توسط کوچ میتواند باعث ایجاد فرصتهای کاملاً جدیدی برای مراجع شود، برای آنها آگاهی ایجاد کند، نحوه نگرش را نسبت به موضوع تغییر دهد و باعث باز شدن فکر و گسترش افق دید گردد.
ارائه بازخورد در کوچینگ یک مهارت است و مانند همه مهارتها برای آنکه به روش درست انجام شود، نیازمند تمرین میباشد.
کوچ قبل از ارائه بازخورد باید بداند که هدفش بهبود وضعیت در عملکرد مراجع است و نباید بهصورت خشن، انتقادی یا تهاجمی آن را انجام دهد.
یک کوچ میتواند در جنبههای مختلف به مراجع خود بازخورد بدهد، اما بسیار مهم و ضروری است که به او نشان دهد هدف از این بازخورد فقط و فقط رشد و توسعه فردی او است و هیچ قصد و نیتی برای انتقاد و قضاوت ندارد.
یک کوچ خوب باید کاری کند که مراجع به خودش بازخورد دهد، و عملکرد و کارایی و توانمندی خودش را مرور کند.
او باید در هنگام بازخورد دادن به زبان بدنش، نوع نگاهش، لحن کلامش و حتی انرژی و احساسی که در فضا ایجاد میکند توجه کامل داشته باشد.
کوچ باید سخاوتمندانه به مراجع خود بازخورد بدهد و در این مورد بههیچعنوان کمکاری نکند. بازخوردها باید کاملاً بیطرفانه، بدون غرض، بدون نظر شخصی یا قضاوت باشند.
در دادن بازخورد از ایدهها و باورهای شخصی استفاده نکند و تنها بر اساس مشاهدات همان لحظه بازخورد بدهد.
بازخورد در کوچینگ باید در جهت بهبود و با نیت خوبی عنوان شود. فرآیند کوچینگ بهعنوان یک ارتباط مؤثر میان کوچ و مراجع نیازمند بازخوردهای مناسب و مؤثر است.
بازخورد در کوچینگ باید در زمان مناسب و بهموقع بیان شود. کوچ باید توجه کامل داشته باشد که برای ارائه بازخورد لازم است که حتماً از مراجع اجازه بگیرد و زمانی که مراجع به او اجازه داد به آنها بازخورد بدهد.
اجازه گرفتن در دادن بازخورد تأثیر بازخورد را چندین برابر میکند. در مورد این روش، راجر لیدبیتر ابزار انطباق و تعهد خود را برای ارائه بازخورد مؤثر، اینگونه عنوان میکند:
"اگر بازخورد را فرد دیگری به ما بدهد حس انطباق در ما به وجود میآید. یعنی به دنبال این هستیم که آیا این بازخورد با رفتار یا افکار و باورهای ما مطابق است یا خیر.
اما اگر آگاهی ما در مورد در مورد رفتار و افکارمان بالا رود و خودمان بازخورد را به خود بدهیم حس تعهد به وجود خواهد آمد که این مورد تأثیرگذاری و اثربخشی بسیار بیشتری دارد."
بدیهی است که این تکنیک بسیار مؤثر است و بهخوبی عمل میکند زیرا مراجع میتواند ایدههای جدید خلق کند، به آنها قدرت میبخشد و مسئولیت رشد و توسعه خود را بر عهده میگیرد.
کوچ باید زمانی بازخورد دهد که معتقد است با ارائه بازخورد، مراجع میتواند در تصمیمگیری بهتر، از آن بهره بگیرد.
باوجوداینکه بازخورد امری مفید و سازنده در کوچینگ محسوب میشود، اما مواقعی وجود دارند که ممکن است بازخورد اثربخشی و فایده موردنظر را نداشته باشد.
در اینجا به برخی از این موارد میپردازیم:
• گاهی اوقات به نظر میرسد که مراجع در حال بهانه آوردن میباشد تا از زیر مسئولیت شانه خالی کند. • گاهی بازخورد باعث میشود رشته کلام از دست مراجع خارج شده و در صحبتهایشان وقفه ایجاد شود. • بازخورد به سبک راهکار، توصیه، و یا راهنمایی ارائه گردد. • کوچ اطلاعات کافی برای ارائه بازخورد مؤثر را ندارد.
یکی از نکات مهم در جلسات کوچینگ که حتماً باید انجام پذیرد این است که کوچ از مراجع بازخورد بگیرد.
این کار باعث میشود تا مراجع با صداقت کامل به کوچ بازخورد بدهد و این برای رشد فوقالعاده او بسیار مؤثر است.
سؤالات رایجی که معمولاً بعد از پایان جلسه از مراجع پرسیده میشوند عبارتاند از:
• جلسه چطور بود؟ • این جلسه تا چه اندازه در مشخص کردن اهدافتان به شما کمک کرد؟ • این جلسه تا چه اندازه بر روی زندگی شما مؤثر بود؟
یک کوچ وقتی بهطور مستمر و پیوسته از مراجع خود بازخورد بگیرد میتواند برای او یک الگو باشد. در این صورت مراجع قدرت بازخورد را تجربه میکند و از طرفی روزانه از خودش بازخورد میگیرد.
گاهی اوقات کوچ میتواند بعد از اتمام جلسه کوچینگ با خودش خلوت کند و روند جلسه را برای خود بررسی و به کارش بازخورد دهد.
سؤالات متداول در این خصوص عبارتاند از:
• جلسه امروز چگونه برگزار شد؟ • کدام روشم را در جلسه بعد باید تغییر دهم؟ • چه کارهایی را نباید انجام دهم؟
کوچ با بازخورد گرفتن از خودش میتواند هر روز موفقتر عمل نماید و نقاط ضعف خود را به نقاط قوت تبدیل کند.
یک بازخورد سازنده و مفید باید:
• با صداقت کامل بیان شود. • مختصر و کوتاه باشد. • با جملات مثبت همراه باشد. • در مورد شرایط بهبودپذیر باشد. • با یک نظر مثبت پایان یابد. • پیش از آنکه عنوان شود، روی آن فکر شده باشد. • روشن و شفاف گفته شود و ابهامی در آن وجود نداشته باشد. • بر روی رفتار مراجع باشد و نه بر اساس شخصیت او. • واقعیتها را توصیف کند نه احساسات را. • مراجع را به سمت رفتارهایی ارجاع دهد که قابلتغییر هستند. • بازخورد میتواند بهصورت سؤال هم مطرح گردد تا مراجع برای پیدا کردن پاسخ آن نیاز به بازخورد از طرف خودش داشته باشد.
نتیجهگیری
بازخورد در کوچینگ مؤثر باعث ایجاد قدرت در مراجع میشود، درصورتیکه یک بازخورد مغرضانه و اشتباه میتواند شخص را فلج کند و کارایی جلسه کوچینگ را از بین ببرد.
یکی از اشتباهات رایجی که کوچها مرتکب میشوند این است که بهجای بازخورد، نظر شخصی خود را بازگو میکنند.
بازخورد در کوچینگ جادهای دوطرفه است. اگر میخواهید مانند یک کوچ موفق عمل کنید باید نحوه ارائه و دریافت صحیح بازخورد را بهخوبی بدانید و در زندگیتان از آن استفاده کنید.
با بازخورد مؤثر، مراجع با تمام وجود احساس میکند که شنیده میشود.
نویسنده: اعظم ملک پور دهکردی از دانش پذیران دوره سوم تربیت کوچ حرفهای ویدان