فروش، بازاریابی، درآمد، جذب مشتری بیشتر، رشد شرکت ، مالکیت فکری و.. این‌ها در رأس ذهن استارتاپ ها و مراحل ابتدایی راه‌اندازی شرکت‌هاست.
و به‌حق، زیرا بدون درآمد هیچ شرکتی نخواهد بود.
بااین‌حال، اغلب اوقات "مالکیت فکری" آخرین چیزی است که یک شرکت در مراحل راه‌اندازی استارتاپ به آن فکر می‌کند. البته این‌طور نباید باشد.
یکی از مواردی که اغلب کارآفرینان می‌گویند، فعالیت‌های بسیار زیاد در ابتدای فرایند راه‌اندازی کسب‌وکار و در مراحل نخستین توسعه است.
این دوره، زمان‌های شلوغی برای کسب‌وکار محسوب شده و بنیان‌گذاران می‌بایست هم‌زمان بر چندین اولویت،
شامل ایجاد تیم کاری اولیه، نظم دادن به ساختار شرکت، جذب سرمایه، تولید محصول و خدمات، توسعه مشارکت‌ها
و همکاری‌های فناورانه، شناسایی کانال‌های فروش و طرح‌های اصلی بازاریابی، تمرکز نمایند.
این وظایف، در عین تفاوت‌های ماهیتی فراوان، عموماً پرهزینه و زمان‌بر بوده و تمامی فکر و ذهن کارآفرینان استارتاپ را، به خود مشغول می‌سازد.
بنا بر اهمیت موضوع مالکیت فکری برای استارتاپ‌ها، در این مقاله به توصیف مهم‌ترین انواع حقوق مالکیت فکری می‌پردازیم.
مالکیت فکری، یا "IP"، اغلب اشتباه درک شده و اشتباه گرفته می‌شود. به نظر برخی، همه‌چیز با یک حق ثبت اختراع محافظت می‌شود،
درحالی‌که ممکن است درواقع یک علامت تجاری باشد. چهار دسته اصلی IP شامل علائم تجاری، کپی‌رایت،
اسرار تجاری و حق ثبت اختراع است که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند.
علائم تجاری یا نشان‌های تجاری (Trademarks)
علائم تجاری هر چیزی است که به شناسایی و تمایز محصولات یا خدمات یک شرکت از شرکت دیگر کمک می‌کند، مانند نام، آرم، شعار یا شعار تبلیغاتی.
مالکیت علامت تجاری به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا از دیگر رقبا و محصولاتشان و علائم تجاری مشابه و گیج‌کننده، متمایز شوند.
این می‌تواند به یک شرکت مزیت قابل‌توجهی نسبت به رقبا در بازار بدهد.
برای محافظت بهتر از یک علامت تجاری، شرکت‌ها می‌توانند علائم تجاری خود را ثبت کنند.
نشان‌های تجاری، ما را به دنیای برند و تبلیغات می‌برند.
آن‌ها می‌توانند با تداعی یک علامت یا نشانه که مصرف‌کننده آن را می‌شناسد و به آن اعتماد دارد، باعث جلب اعتماد مصرف‌کننده شوند.
یک نشان تجاری، می‌تواند واژه، حروف، اعداد، نماد، لوگو، شعار یا حتی بسته‌بندی و طراحی محصولی باشد که منبع کالا یا خدمات را به مشتریان نشان می‌دهد.
لوگوی کوکاکولا یکی از نشان‌های تجاری بسیار معروف است.
کپی رایت از بسیاری از آثار دارای حق چاپ مانند آثار نوشتاری و هنری و همچنین نرم‌افزارهای رایانه‌ای محافظت می‌کند.
کپی‌رایت معمولاً حق تولید اثر اصلی را به سازنده اثر اصلی برای انتشار، توزیع و ارائه اثر به‌صورت عمومی و کنترل نحوه توزیع مجدد اثر به‌صورت عمومی می‌دهد.
ثبت کپی‌رایت برای محافظت ضروری نیست، اما می‌تواند مزایای بسیار بهبود زیادی را فراهم کند.
یکی از الزامات اصلی برای واجد شرایط شدن حقوق کپی‌رایت، این است که کار ادبی یا هنری، می‌بایست یک کار تألیفی اصیل باشد.
ثبت کپی‌رایت اختیاری است. به‌محض این‌که یک اثر ادبی یا هنری خلق شد،
مثلاً کتابی نوشته و عرضه شد، یا یک اثر نقاشی پدید آمد، قابلیت حفاظت از طریق حقوق کپی‌رایت را دارد.
حق ثبت اختراع حق انحصاری اعطاشده به یک اختراع یا نوآوری است که به مالک حق ثبت اختراع حق استفاده یا مجوز از اختراع یا طرح دیگری را می‌دهد.
بسیاری از استارتاپ ها در مراحل اولیه با یک حق ثبت اختراع موقت شروع به کار می‌کنند،
که می‌تواند تا یک سال محافظت محدودی داشته باشد و پس‌ازآن برای پیگیری "ثبت اختراع عادی" استفاده شود.
محافظت پتنت بدین معناست که اختراع نمی‌تواند بدون رضایت مالک پتنت، به‌صورت تجاری ساخته، مورد استفاده، توزیع یا فروخته شود.
هر استارتاپ با سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های تحقیق و توسعه و ایجاد یک دستاورد فناورانه، مزیتی رقابتی برای ورود به بازار و فعالیت در آن دارد.
بااین‌حال، این دستاوردها می‌بایست در قالب یک سبد پنتنت قدرتمند و منسجم، موردحفاظت قرار گیرند.
ثبت اختراع، نیازمند آگاهی مناسب از روند فناوری در صنعت و درنتیجه، یک ارزیابی واقع‌بینانه از جایگاه دارایی‌های فکری استارتاپ در مقایسه با دیگر بازیگران فعال است.
اسرار تجاری هر نوع اطلاعات بسیار محرمانه‌ای است که ارزش زیادی برای یک شرکت دارد اسرار تجاری می‌تواند یک برتری بزرگ نسبت به رقبا برای یک کسب‌وکار فراهم کند.
برخلاف حق ثبت اختراع، اسرار تجاری می‌توانند برای مدت نامحدودی محافظت شوند،
در صورت رعایت اقدامات احتیاطی و محافظتی منطقی. اسرار تجاری می‌تواند شامل برنامه‌های تجاری، اطلاعات مالی، فرمول‌ها و لیست مشتریان باشد.
از اسرار تجاری می‌توان طبق قوانین هر کشوری محافظت کرد.
مالکیت فکری از مهم‌ترین و ارزشمندترین دارایی‌های تجاری است که یک شرکت مالک آن است.
ازآنجایی‌که نوآوری و فناوری با شتاب بیشتری در حال پیشرفت است
و رقابت بین شرکت‌ها ازجمله استارتاپ های فناوری مانند همیشه شدید است،
مالکیت فکری (و حفاظت و اجرای آن) از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود.
برنامه‌های ثبت اختراع و علائم تجاری طی چند سال گذشته رشد چشمگیری داشته است
و هر روز شرکت‌های بیشتری به اهمیت تلاش برای محافظت از مالکیت فکری پی می‌برند.
همان‌گونه که شرکت خود را بیمه می‌کنید، IP یا مالکیت فکری را نیز در نظر بگیرید.
با مبلغ نسبتاً کمی پول، می‌توانید از شرکت خود در برابر بلایای احتمالی محافظت کنید.
از دست دادن نام، نشان، فناوری و سایر دارایی‌های ارزشمند IP برای رقبا در بازار.
همان‌طور که عاقلانه است که خود و کسب‌وکارتان را بیمه کنید،
عاقلانه است که اقدامات منطقی برای محافظت از مالکیت فکری استارتاپ خود انجام دهید.
محافظت از IP شما باید یکی از مؤلفه‌های اساسی برنامه‌وبودجه شما باشد.
بله، فروش، درآمد، بازاریابی، جذب مشتری بیشتر و رشد شرکت شما بسیار مهم است و باید بسیار موردتوجه قرار گیرد.
اما بدون نام شما و سایر "دارایی‌های IP" ارزشمند، مدیریت و نگهداری شرکت تقریباً غیرممکن است.
چگونه از ایده کسب‌وکار خود محافظت کنیم؟ ایده اصلی در برخی موارد، تنها سرمایه یک استارتاپ است و در بسیاری موارد ما باید ایده اصلی خود را با دیگران به اشتراک بگذاریم. در عصر جدید، سرمایه‌های کسب‌وکار قابل‌دیدن نیستند، بلکه سرمایه‌های معنوی هستند مثل علم و دانش، ایده، روش، نشان تجاری کسب‌وکار. در حال حاضر دارایی‌های اصلی، دارایی‌های فکری هستند. بنابراین باید از دارایی‌های فکری خود محافظت کنیم.
در دوره حفاظت از کسب‌وکار توسط دکتر محمدمهدی ربانی می‌آموزید: چرا ایده اصلی را نمی‌توان نگه داشت؟، با مالکیت فکری استارتاپ‌ها آشنا می‌شوید. تفاوت بین ثبت اختراع، مالکیت معنوی و اسرار تجاری و روش‌های حفاظت از آن‌ها چیست؟، چگونه از ایده کسب‌وکار خود محافظت کنید؟، با چه سازمان‌هایی باید همکاری کرد؟، چگونه برند خود را ثبت کنید؟، قرارداد عدم افشای اطلاعات و قرارداد عدم رقابت در استارتاپ چیست؟
تمام حقوق مادی و معنوی برای ویدان محفوظ می‌باشد
