چرخه عمر محصول، دوره زندگی یک محصول از زمان تولید محصول تا بعد از حذف آن، از بازار است.
چه به دنبال نوارهای قدیمی VHS والدین خود باشید و یا درگیر خرید یک تلفن هوشمند جدید، هستید، با مراحل مختلف چرخه عمر محصول یا PLC در ارتباط هستید.
وقتی کالایی وارد بازار می‌شود، اغلب برای مصرف‌کننده ناشناخته و دارای چرخه عمر محصول است.
ابتدای این چرخه، محصول جدید و مفید است و انتهای چرخه عمر محصول، احتمالاً محصول از بازار خارج می‌شود.
این فرایند به‌طور مداوم اتفاق می‌افتد. مصرف محصولات از مراحل اولیه معرفی آنها تا رشد و سقوط و درنهایت افول صورت می‌گیرد.
اما، چرخه عمر محصول چگونه کار می‌کند و تجزیه‌وتحلیل آن، چگونه می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند؟
نکته مهم دیگر در مورد محصولاتی هست که طول عمر کوتاهی ندارند.
اینگونه محصولات خلاقیت خاصی در آنها وجود دارد. در سایت ویدان در مورد خلاقانه ترین محصولات نکات بسیار مهمی را بیان کردیم.
چرخه عمر محصول، فرآیندی است که یک محصول از لحظه اول عرضه در بازار، تا زمان افت یا حذف آن از بازار طی می‌کند.
چرخه عمر محصول چهار مرحله دارد: معرفی، رشد، بلوغ و افول.
درحالی‌که برخی از محصولات ممکن است در یک بلوغ طولانی‌مدت باقی بمانند،
درنهایت همه محصولات به دلیل عوامل مختلفی ازجمله اشباع، افزایش رقابت، کاهش تقاضا و کاهش فروش، از بازار خارج می‌شوند.
علاوه بر این، شرکت‌ها با استفاده از تجزیه‌وتحلیل PLC (بررسی چرخه عمر محصول خود)
استراتژی‌هایی برای ماندگاری محصول خود یا تغییر آن برای پاسخگویی به تقاضای بازار یا فناوری‌های درحال‌توسعه، ایجاد می‌کنند.
سعی کنید قبل از خرید محصول خودتان ببینید که آیا ارزش خردین توسط مشتری را دارد یا نه؟
می توانید اینجا کلیک کنید و در مورد این موضوع اطلاعات بیشتری کسب کنید.
به‌طورکلی، چهار مرحله در چرخه زندگی یک محصول وجود دارد، از توسعه محصول تا کاهش ارزش آن و درنهایت خروج از بازار.
1- مرحله معرفی
پس از تولید محصول، اولین مرحله، مرحله معرفی آن است. در این مرحله، محصول به بازار عرضه می‌شود.
وقتی کالای جدیدی روانه بازار می‌شود، غالباً زمان پرمصرفی در چرخه عمر محصول است. گرچه لزوماً موفقیت نهایی محصول را ایجاد نمی‌کند.
در مرحله معرفی، بازاریابی و تبلیغات در سطح بالایی قرار دارد و شرکت اغلب بیشترین سرمایه‌گذاری را در تبلیغ محصول و دستیابی آن به دست مصرف‌کنندگان می‌کند.
بهترین مثال، تبلیغات معروف، معرفی اپل (AAPL) - هست که ویژگی‌های جدید محصولات جدید (یا به‌زودی به بازار عرضه‌شده) را پررنگ می‌کند.
در این مرحله است که شرکت درک می‌کند که مصرف‌کنندگان چگونه محصول را دوست دارند و چقدر محصول می‌تواند موفق باشد.
بااین‌حال، این مرحله برای شرکت، غالباً دوره سنگینی است و هیچ تضمینی برای پرداخت هزینه محصول، از طریق فروش وجود ندارد.
در مرحله معرفی هزینه‌ها معمولاً بسیار زیاد است و رقابت کمی وجود دارد.
اهداف اصلی مرحله معرفی، ایجاد تقاضا برای محصول و رساندن محصول به دست مصرف‌کنندگان است، به این امید که بعداً از محبوبیت روزافزون آن بهره‌مند شود.
2- مرحله رشد
در مرحله رشد، مصرف‌کنندگان در حال استفاده از محصول هستند و به‌طور فزاینده‌ای آن را خریداری می‌کنند.
مفهوم محصول ثابت‌شده و در حال محبوبیت بیشتر است و فروش در حال افزایش است.
شرکت‌های دیگر در حال درک محصول و فضای بازار آن هستند که شروع به جلب‌توجه و افزایش درآمد می‌کند.
به‌ویژه اگر رقابت برای محصول بالا باشد، شرکت هنوز هم می‌تواند سرمایه‌گذاری زیادی در تبلیغات و تبلیغات محصول برای غلبه بر رقبا انجام دهد.
درنتیجه رشد محصول، خود بازار تمایل به گسترش دارد. محصول در مرحله رشد معمولاً، برای بهبود عملکردها و ویژگی‌ها اصلاح می‌شود.
گسترش بازار و رقابت بیشتر، اغلب قیمت‌ها را پایین می‌آورد تا محصولات خاص را رقابتی کند.
بااین‌حال، فروش معمولاً در حجم افزایش می‌یابد و درآمدزایی دارد.
بازاریابی در این مرحله با هدف افزایش سهم بازار محصول انجام می‌شود.
3- مرحله بلوغ
وقتی کالایی به بلوغ می‌رسد، فروش آن کند می‌شود یا حتی متوقف می‌شود، که نشان‌دهنده این است که بازار تا حد زیادی اشباع است.
در این مرحله، فروش حتی ممکن است شروع به کاهش کند.
قیمت‌گذاری در این مرحله ممکن است تمایل به رقابتی شدن داشته باشد، که نشان‌دهنده کاهش حاشیه است.
زیرا قیمت‌ها به دلیل شدت فشارهای خارجی مانند رقابت یا تقاضای پایین شروع به کاهش می‌کنند.
بازاریابی در این زمان با هدف خنثی کردن رقابت انجام می‌شود و شرکت‌ها اغلب محصولات جدید یا اصلاح‌شده را برای دستیابی به بخش‌های مختلف بازار تولید می‌کنند.
با توجه به بازار بسیار اشباع، معمولاً در مرحله بلوغ یک محصول است که رقبای کمتر موفق، از رقابت خارج می‌شوند، که اغلب "نقطه لرزش" نامیده می‌شود.
در این مرحله بازار اشباع‌شده و حجم فروش به حداکثر می‌رسد.
شرکت‌ها معمولاً برای حفظ یا افزایش سهام خود در بازار، با تغییر یا توسعه محصول خود برای دستیابی به مشتریان جدید یا فن‌آوری‌های جدید، دست به نوآوری می‌زنند.
مرحله بلوغ بسته به محصول ممکن است طولانی یا مدت‌زمان کمی ادامه داشته باشد.
برای برخی از برندها، مرحله بلوغ بسیار طولانی شده است، مانند Coca-Cola
4- مرحله افول
اگرچه شرکت‌ها به‌طورکلی تلاش می‌کنند تا حد ممکن محصول را در مرحله بلوغ زنده نگه‌دارند، اما افول برای هر محصول اجتناب‌ناپذیر است.
در مرحله افول، فروش محصول به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد و رفتار مصرف‌کننده تغییر می‌کند. زیرا تقاضای کمتری برای محصول وجود دارد.
محصول شرکت به‌طور فزاینده‌ای سهم بازار خود را از دست می‌دهد و رقابت باعث بدتر شدن فروش می‌شود.
بازاریابی در مرحله افول اغلب به حداقل می‌رسد یا هدف اصلی، مشتریان وفادار است و قیمت‌ها کاهش می‌یابد.
سرانجام، محصول از بازار خارج می‌شود مگر اینکه بتواند برای به‌روز نگه‌داشتن یا تقاضای دوباره، کار کند.
به‌عنوان‌مثال، محصولاتی مانند ماشین‌تحریر و تلگرام رو به افول قرار دارند و تقریباً یا به‌طور کامل از بازار خارج می‌شوند.
بیشتر بخوانید: چه زمانی قیمت محصول را به مشتری بگوییم؟
مثال از چرخه عمر محصول- ماشین‌تحریر
یک نمونه کلاسیک از محدوده چرخه عمر محصول، ماشین‌تحریر است.
هنگامی‌که ماشین تحریر برای اولین بار در اواخر قرن نوزدهم معرفی شد، محبوبیت ماشین‌تحریر به‌عنوان فناوری که سهولت و کارایی نوشتن را بهبود می‌بخشد، افزایش یافت.
بااین‌حال، فناوری‌های الکترونیکی جدید مانند رایانه‌ها، لپ‌تاپ‌ها و حتی تلفن‌های هوشمند به‌سرعت جایگزین ماشین‌تحریرها شده‌اند، که باعث کاهش درآمد و تقاضای آنها می‌شود.
شرکت‌هایی مانند مایکروسافت (MSFT) گزارش کرده‌اند، ماشین‌تحریرها را می‌توان در انتهای مرحله افول خود در نظر گرفت.
و با کمترین فروش (در صورت وجود) و کاهش شدید تقاضا مواجه شده است.
امروزه، دنیای مدرن تقریباً به‌طور انحصاری از میز کار، لپ‌تاپ یا تلفن هوشمند برای نوشتن استفاده می‌کند که به‌نوبه خود مرحله رشد یا بلوغ چرخه عمر محصول را تجربه می‌کنند.
انجام تجزیه‌وتحلیل PLC می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا تشخیص دهند
که آیا محصولاتشان به‌طور مؤثر به بازار موردنظر خود خدمت می‌کنند یا خیر، و چه زمانی ممکن است نیاز به تغییر تمرکز داشته باشند.
با تحقیق درباره محصولات ازنظر بازار به‌طورکلی، رقبا، فروش و هزینه‌های آنها،
شرکت‌ها بهتر می‌توانند در مورد نحوه ساخت و توسعه محصول خود برای ماندگاری در بازار تصمیم بگیرند.
بررسی چرخه عمر محصول، به‌طور خاص توجه به‌جایی که محصولات شرکت در چرخه قرار دارد،
می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا تشخیص دهند که آیا برای تولید بیشتر به تولید محصولات جدید نیاز دارند؟
به‌ویژه اگر اکثر محصولات آنها در مرحله بلوغ یا مرحله افول چرخه عمر محصول باشد.
استراتژی‌های چرخه عمر محصولات PLC
برای شرکت‌هایی که در مرحله معرفی محصولات خود هستند، چندین مدل قیمت‌گذاری برای محصولات وجود دارد.
شرکت‌ها غالباً وقتی مرحله معرفی چرخه عمر محصول خود را، درک نمی‌کنند با مشکلاتی روبرو می‌شوند،
به‌ویژه هنگامی‌که مشتریان به محصول اصلی واکنش خوبی نشان نمی‌دهند (چه به دلیل قیمت‌گذاری و چه به دلیل ارزش ذاتی و مفید بودن محصول).
مطالعه تبلیغات و بسته‌بندی محصولات علاوه بر قیمت‌گذاری مهم است.
آیا محصول خواسته‌ها و نیازهای بازار هدف خود را برآورده می‌کند؟ اگر فروش منسوخ‌شده باشد.
بسیاری از شرکت‌ها بر تغییر استراتژی بازاریابی خود متمرکز می‌شوند و تمرکز خود را در بازاریابی برای ورود مشتریان جدید می‌گذارند
تا بتوانند درآمد بالقوه حاصل از فروش محصولاتشان را افزایش دهند.
انجام تجزیه‌وتحلیل PLC می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا بیاموزند که چه زمانی محصول خود را مجدداً کشف کنند و یا به جهتی جدید ببرند.
به‌عنوان‌مثال، سرویس پخش نتفلیکس Netflix با چرخش از یک سرویس تحویل DVD، به یک سرویس پخش آنلاین، محصول خود را متمرکز کرد و با موفقیت زیادی روبرو شد.
شرکت‌ها با بررسی جایگاه محصول در چرخه حیات محصول، می‌توانند همراه با فناوری‌های جدید، به نوآوری، متنوع سازی محصول، همگام شدن با رقابت و ادامه عمر محصول خود در بازار، ادامه دهند.
تمام حقوق مادی و معنوی برای ویدان محفوظ می‌باشد
